ксантапсі́я
(ад гр. ksanthos = жоўты + opsis = погляд)
парушэнне зроку, пры якім усе прадметы здаюцца афарбаванымі ў жоўты колер; назіраецца пры жаўтусе, атручванні пікрынавай кіслатой, сантанінам і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
здра́да, ‑ы, М ‑дзе, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. здраджваць — здрадзіць (у 1 знач.); вераломства. А калі б я парушыў прысягу, Гнеў сяброў хай мяне не міне, Хай ад рук партызанаў я лягу, Пакарайце за здраду мяне. Астрэйка.
2. Дзеянне паводле дзеясл. здраджваць — здрадзіць (у 2 знач.). Здрада ідэалам. □ Як самае нікчэмнае падзенне, народная мудрасць асуджае здраду звычаям свайго народа. Шкраба. // Парушэнне сямейнай вернасці, вернасці ў каханні. Урэшце рэшт скончылася тым, што дзяўчына знайшла больш уважлівага хлопца і вышла замуж. Андрэй балюча перажываў здраду. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штрафны́, ‑ая, ‑ое.
1. Звязаны са штрафам, з платай штрафу. [Войцік:] — І на якое ліха нам здаўся той білет! Сунулі б правадніку колькі залатовак — і без штрафнога пратакола абышлося б. Машара. // Які назначаецца за парушэнне чаго‑н.; з’яўляецца штрафам. Штрафны ўдар.
2. Накіраваны рашэннем суда ў спецыяльную дысцыплінарную часць (пра ваеннаслужачых). Штрафныя матросы. // Які складаецца з такіх ваеннаслужачых, прызначаны для іх. Няхай штрафны батальён, няхай іншая кара. Нас нічога не страшыць пасля тых здзекаў і пакут, якія мы перажылі і пабачылі ў нямецкім палоне. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анахрані́зм
(гр. anachronismos)
1) парушэнне храналагічнай дакладнасці, якое прыводзіць да неапраўданага ўнясення ў апісанне якой-н. эпохі рыс, характэрных для іншага часу;
2) устарэлы погляд, падыход, звычай; перажытак мінулага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
book2 [bʊk] v.
1. зака́зваць біле́т (у тэатр, на самалёт і да т.п.); брані́раваць ме́сца (у гатэлі, рэстаране і да т.п.)
2. запраша́ць, ангажава́ць (спевака, лектара на пэўную дату)
3. infml уно́сіць каго́-н. у спіс за парушэ́нне пра́вілаў, зако́наў
book in [ˌbʊkˈɪn] phr. v. BrE зарэгістрава́цца (у гатэлі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дэстру́кцыя
(лац. destructio)
1) парушэнне або разбурэнне нармальнай структуры чаго-н. (напр. д. палімераў, д. ландшафтаў);
2) філас. высвятленне асноў філасофскіх палажэнняў (адно з цэнтральных паняццяў фундаментальнай анталогіі М. Хайдэгера).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дагары́, прысл.
На спіне, на спіну. Легчы дагары. □ [Міша] ляжаў дагары і моўчкі назіраў, як у блакітнай вышыні плыла маленькая хмарка. Пальчэўскі. // Угору, уверх. Паставіць кубак дагары дном. □ Як ні ары, абы чорным дагары. З нар.
•••
Дагары нагамі — а) на спіну, уверх нагамі (паваліцца, паляцець і пад.); б) у перавернутым, перакручаным становішчы, нізам уверх. У вадзе адлюстроўваліся ліпы, дамы, рыштаванні. Але дагары нагамі. Грамовіч; в) зусім процілегла таму, як павінна было б быць (пра ход якіх‑н. спраў, парушэнне звычайнага парадку). Адбылася другая рэвалюцыя, і прадпрыемства пайшло дагары нагамі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апакры́нны
(ад гр. apokrino = аддзяляю)
які адлучае ад сябе;
а-ыя залозы — залозы, у якіх пры ўтварэнні сакрэту2 адбываецца частковае парушэнне цэласнасці клетак, напр. малочныя, потавыя залозы (параўн. гелакрынавы, мерыкрынавы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гру́бы grob; hart, rau (цвёрды); barsch, brüsk (рэзкі); brutál (з адценнем гвалту); únwirsch (непрыветлівы);
гру́ба адказаць únwirsch ántworten;
гру́быя паво́дзіны gróbes Benéhmen;
гру́бае парушэ́нне дысцыплі́ны ein gróber Disziplinárverstoß;
гру́ба ка́жучы summárisch (агульна); ánnähernd (прыблізна); kurz gefásst (без дэталяў);
2. (пра тканіну і г. д) grob, derb, rau
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
анахрані́зм
(гр. anachronismos, ад ana- = назад, супраць + chronos = час)
1) парушэнне храналагічнай дакладнасці, якое прыводзіць да неапраўданага ўнясення ў апісанне якой-н. эпохі рыс, характэрных для іншага часу;
2) устарэлы погляд, падыход, звычай; перажытак мінулага.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)