плюга́вец, ‑гаўца, м.
Разм. Плюгавы чалавек. [Макар:] — Нават самаму дужаму чалавеку, калі на яго з-за вугла кінецца які плюгавец, дык можа надаваць добра, пакуль той ачомаецца. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асе́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць аселага. Аселы спосаб жыцця. □ Расказвалі, што гэты Сымон Ракуцька, пакуль выбраць сабе для аселасці месца, доўга выглядаў, дзе каб цішэй і глушэй. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмя́цца, абамнуся, абамнешся, абамнецца; абамнёмся, абамняцеся; зак.
1. Прымяцца, ушчыльніцца, злегчыся.
2. перан. Прыжыцца, прызвычаіцца. Старшыня колькі разоў казаў: «Не ганяй ты.. [Амельку] задужа, пакуль абамнецца хлопец». Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязво́ддзе, ‑я, н.
Адсутнасць, нястача вады, вільгаці. Па голым стэпе, па бязводдзі, па спечанай, як блін, зямлі паўзлі, бы вусені, стагоддзі, пакуль у бездань не спаўзлі. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́відна, прысл.
Пакуль не сцямнела, да надыходу цемнаты. [Зося] ішла вельмі штука, стараючыся яшчэ завідна мінуць лес. Чорны. Пракапчук шырыць крок, каб хоць завідна дабрацца да станцыі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ганьбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; незак.
1. каго-што. Даваць ганьбу, знаходзіць заганы, недахопы.
2. кім-чым. Грэбаваць, пагарджаць. Не ганьбуй старым ботам, пакуль новага не пашыў. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пісацца, ‑пішуся, ‑пішашся, ‑пішацца; зак.
Выбыць са спісаў, са складу чаго‑н. Выпісацца з дамавой кнігі. □ Больш трох тыдняў прайшло, пакуль Якаву дазволілі выпісацца з бальніцы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́така, прысл.
Абл. Тут. [Тайдо:] — Тады пачакай тутака, пакуль вада падымецца. Маўр. — Прывітанне, рабфакавец, — сказаў [Платон Галавач], радасна ўсміхнуўшыся. — Вось дык нечаканасць, не думаў я сёння цябе сустрэць тутака. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускарпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Ускапаць, узрыхліць. [Бадытчык:] — Дагавор.., але ж ён, гэты дагавор, сам не арэ. Пакуль малацьба, то я на жыта трошкі ўскарпаю. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чатырохрадко́ўе, ‑я, н.
Верш ці страфа з чатырох радкоў. І пакуль прыйшлі хлопцы, на старонках сшытка ляжалі ўжо чатырохрадкоўі пра дзявочыя косы, пра размову з дзяўчынай. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)