кні́жка ж.

1. гл. кніга; Buch n -(e)s, Bücher, Büchlein n -s, -;

запісна́я кні́жка Nótizbuch n -(e)s, -bücher; Mérkbuch n;

ашча́дная кні́жка Spárkassenbuch n, Spárbuch n;

чэ́кавая кні́жка Schéckbuch n;

біле́тная кні́жка Fáhrscheinheft n -(e)s, -e;

купо́нная кні́жка Búchfahrkarte f -, -n;

працо́ўная кні́жка Árbeitsbuch n, Árbeitspass m -es, -pässe;

пакла́сці гро́шы на кні́жку Geld aufs Spárbuch éinzahlen;

кні́жка-карці́нка Bílderbuch n;

кні́жка-малю́тка Mínibuch n;

2. (выпуск часопіса) Heft n -(e)s, -e;

3. анат. (у жывёл) Blättermagen m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

спаць schláfen* vi;

кла́сціся спаць schláfen géhen*, sich schláfen légen, zu Bett géhen*;

пакла́сці дзяце́й спаць die Kínder schláfen légen;

мне хо́чацца спаць ich will schláfen, ich bin schläfrig;

мо́цна спаць fest schláfen*;

спаць пад адкры́тым не́бам únter fréiem Hímmel schláfen*;

спаць мёртвым сном wie ein Stein [wie ein Múrmeltier] schláfen*;

спаць пасля́ абе́ду ein Míttagsschläfchen hálten* [machen];

◊

спаць і ба́чыць разм. séhnlichst wünschen; von etw. (D) träumen;

кла́сціся спаць з кура́мі mit den Hühnern zu Bett géhen*;

спаць як пшані́цу прада́ўшы éinen Müllerschlaf schláfen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

überschlagen

I überschlagen

*

1.

vi (s)

1) перахо́дзіць з аднаго́ ста́ну ў другі́

2) пераве́швацца, пераку́львацца

3) праско́кваць (пра іскры)

4) лама́цца (пра голас)

2.

vt накі́нуць (хустку)

die Béine ~ — пакла́сці [закі́нуць] нагу́ на нагу́

I überschlágen

*

1.

vt

1) прапуска́ць (старонку)

2) склада́ць каштары́с, разлі́чваць

2.

(sich)

1) перавярну́цца, абярну́цца

2) заліва́цца (пра салаўя)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пакры́ць, ‑кры́ю, ‑кры́еш, ‑кры́е; зак., каго-што.

1. Накрыць, услаць чым‑н. паверхню чаго‑н. Я думаў пра тое, што хутка прыйдзе зіма і пакрые пушыстым снегам зямлю. Ігнаценка. Адшапацеў над Бугам лістапад, Лістота дол астуджаны пакрыла. Лось. // Ахапіўшы, закрыць сабой што‑н. Хмары пакрылі неба. Туман пакрыў зямлю. // Выступіць, распаўсюдзіцца па паверхні чаго‑н. Чырвань пакрыла твар.

2. Зрабіць дах над чым‑н. Пакрыць дом чарапіцай. □ [Гаварушка:] — Свінарнік кончылі? [Шафёр:] — Так бы і кончылі. Дранкі пакрыць не хапіла. Лобан.

3. Нанесці на якую‑н. паверхню тонкі слой якога‑н. рэчыва. Пакрыць сцены фарбай. Пакрыць падлогу лакам.

4. Заглушыць, зрабіць нячутным (пра гукі). Гром апладысментаў пакрыў апошнія словы Кацярыны Казіміраўны. «Звязда».

5. Замяніць, папоўніць што‑н. патрачанае, зрасходаванае і пад. Пакрыць растрату.

6. Утаіць які‑н. учынак, віну, віноўніка чаго‑н. і пад. [Ураднік:] — Шэльма! Хто яго правяраў бы, каб ён пахаваў па-людску гэтую няшчасную? Ніхто! Я са свайго боку пакрыў бы гэтую справу. Чарнышэвіч.

7. Прайсці, праехаць і пад. якую‑н. адлегласць за пэўны час. Лыжнік пакрыў двухкіламетровую дыстанцыю за 10 хвілін.

8. У картачных гульнях: пакласці вышэйшую карту, чым тая, з якой хадзілі. Пакрыць валета тузам.

9. Апладніць (пра жывёл).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пад, пада прыназ.

1. únter (A на пыт. «куды», D на пыт. «дзе?»);

пад зямлёй únter der Érde;

пакла́сці пад руку́ beréit [gríffbereit] légen;

2. (каля) vor (D), bei (D);

пад Мі́нскам bei [vor] Minsk;

3. (у дачыненні да часу) gégen (A), an (A), vor (D);

пад ве́чар gégen Ábend;

4. (для) für (A);

сло́ік пад варэ́нне ein Konfitürglas n -es, -gläser, Marmeládeglas n;

пад зало́г gégen Kautión;

не пад сі́лу über die Kräfte;

пад руко́й gríffbereit;

пад но́сам vor der Náse;

пад дыкто́ўку nach Diktát

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пад (пада), прыназ.

I. з В і Т.

1. Ніжэй чаго-н., з боку ніжэйшай часткі чаго-н.

Пакласці сякеру пад лаўку.

Нырнуць пад ваду (ніжэй за ўзровень вады, углыб). Працаваць пад зямлёй (ніжэй паверхні, напр., у шахце). Пасадзіць пад замок (заперці). Пад гарой зялёны гай.

2. Каля, у непасрэднай блізкасці ад чаго-н., а таксама ў зоне дзеяння, размяшчэння чаго-н.

Жыць пад Віцебскам.

Папаў пад халодны душ.

3. Указвае на тое становішча, стан, у які ставяць каго-, што-н. ці ў якім знаходзіцца хто-, што-н.

Працаваць пад кіраўніцтвам каго-н. Браць пад строгую ахову.

Быць пад пагрозай.

Знаходзіцца пад судом.

4. Для чаго-н.

Зруб пад новы дом.

Поле пад аўсом.

II. з В.

1. Падтрымліваючы знізу.

Узяць пад руку.

2. Пра час: блізка да чаго-н., перад чым-н.

Бралася (безас.) пад дзень (пачынала світаць). Гэта было пад свята.

Пад старасць.

3. У выглядзе чаго-н., падобна на што-н.

Апрацаваць пад дуб.

4. У абмен на якую-н. гарантыю.

Аддаць пад залог.

Даць тавар пад распіску.

5. У суправаджэнні чаго-н., што гучыць.

Ісці пад гукі марша.

Спяваць пад баян.

III. з Т.

1. Пры наяўнасці якой-н. прыметы, уласцівасці.

Змагацца пад перамаганосным сцягам.

Селядцы пад марынадам.

2. У выніку чаго-н.

Снег пад уздзеяннем ветру ўшчыльніўся.

3. Ужыв. пры ўказанні на тэрміны, словы, назвы, сэнс якіх раскрываецца ці неабходна раскрыць.

Пад нашатырным спіртам разумеюць раствор аміяку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

глава́​I ж.

1. (главное лицо) галава́, -вы́ ж.; (председатель) старшыня́, -ні́ м.; (руководитель) кіраўні́к, -ка́ м.; (вождь) правады́р, -ра́ м.;

глава́ прави́тельства кіраўні́к ура́да;

глава́ семьи́ галава́ сям’і́ (старэ́йшы ў сям’і́);

2. архит. ку́пал, -ла м.;

3. (голова) уст. галава́, -вы́ ж.;

склони́ть главу́ схілі́ць галаву́;

◊

во главе́ с (кем) на чале́ з (кім);

быть (идти́, стоя́ть) во главе (кого, чего) быць (ісці́, стая́ць) на чале́ (каго, чаго);

поста́вить, положи́ть во главу́ угла́ паста́віць, пакла́сці ў асно́ву (у асно́ву асно́ў).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

залажы́ць разм.

1. (пакласці куды-н.) légen vt; stécken vt (засунуць); verlégen vt (згубіць);

залажы́ць ру́кі за спі́ну die Hände auf dem Rücken verschränken;

2. (закласці) áusfüllen vt (дзіркі); verstópfen vt (заканапаціць);

залажы́ць акно́ цэ́глай ein Fénster zúmauern;

3. (загрувасціць) verstéllen vt; verlégen vt;

4. (аддаць у заклад) versétzen vt, verpfänden vt;

5. (будынак) gründen, den Grúndstein légen (zu D);

залажы́ць фунда́мент [падму́рак] den Grund légen (zu D) (тс. перан.);

6. вайск. залажы́ць мі́ннае по́ле ein Mínenfeld ánlegen;

7. безас.:

залажы́ла гру́дзі die Brust ist belégt;

◊

залажы́ць за каўне́р [га́льштук] eins [éinen] hínter die Bínde gíeßen*; éinen hében*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ткаць 1 ’вырабляць тканіну’ (ТСБМ, Нас., Ласт., ТС, Бяльк., Касп., Сержп. Прымхі, Федар. 4): ткаць ряшоты (Рам. 4); ткаць кросны перан. ’плесці павуціну’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), тка́ці, тка́ты (тка́тэ) ’ткаць’ (Сл. Брэс.; кам., Сл. ПЗБ), ст.-бел. ткати (1598 г., КГС). Укр. тка́ти ’тс’, рус. ткать ’тс’, польск. tkać, н.-луж. tkaś ’вязаць’, в.-луж. tkać, палаб. tåkăt, чэш. tkát, славац. tkať, славен. tkáti, серб.-харв. тка̏ти, макед. ткае, балг. тъка́, дыял. тка́я ’тс’, ст.-слав. тъкати ’тс’. З прасл. *tъkati ’ткаць’, роднаснага да *tykati ’тыкаць’, *tъknǫti ’ткнуць’, а таксама да лат. tukstêt ’стукаць’, taucêt ’таўчы ў ступе’, ст.-в.-ням. dūhen ’прыціскаць’, ст.-англ. ðýn, ðýan ’ціснуць, штурхаць’, ст.-ірл. tool ’парожні’, грэч. τύκος ’каменячосы молат’, τυκίζω ’абчосваю, чашу’ (Фасмер, 4, 64; Брукнер, 571; ЕСУМ, 5, 582). Трубачоў (Ремесл. терм., 117; Труды, 2, 44) сцвярджае другасны характар слова паводле словаўтварэння і семантыкі, параўн. ткаць 2, гл. Фурлан (Бязлай, 4, 185) мяркуе пра зыходнае значэнне ’вязаць, шыць’, Борысь (633) — пра ’соваць, прасоўваць (ніткі праз аснову)’ і першасную форму *tъkti, суадносную з *tykati (гл. тыкаць), гл. таксама Шустар-Шэўц, 1507. Акрамя таго, звязваюць (Махэк₂, 644) з грэч. τεύχω ’будую; вырабляю; раблю’, і.-е. *teu̯kh‑, а таксама (Голуб-Копечны, 385; Скок, 3, 477) з прасл. *tesati ’часаць’, і.-е. *tesk‑.

Ткаць 2 ’соваць, піхаць’, перан. ’папіхаць, папракаць’ (Нас.), ’торкаць, саджаць’, ’даваць’ (Юрч. Фраз. 1): між дзвярэй пальцы не ткай (брасл., Рабк.), сюды ж тка́цца ’штурхацца’ (Нас.), ткану́ць ’уваткнуць’ (люб., Ск. нар. мовы), ткнуць ’пакласці, уторкнуць’ (ТСБМ, Касп., Барад.), ’тыкнуць, піхнуць, сунуць’ (Нас.), ’крануць’ (Ласт.), ткну́ті ’торкнуць, падаць рэзка’ (Сл. ПЗБ, Вруб.). Параўн. укр. ткну́ти ’тыкнуць’, рус. ткнутъ ’тс’, польск. tkać ’соваць, упіхваць, утыкаць’, tknąć ’ударыць, штурхнуць, дакрануцца’, н.-луж. tkaś ’утыкаць, папіхаць’, чэш. tknout ’дакранацца’, славац. tkať ’тс’, серб.-харв. та̀кнути ’дакрануцца’, ст.-слав. тъкати ’кранаць, штурхаць, стукаць’, тъкнѫти ’крануць, штурхнуць, стукнуць’. Прасл. *tъkati ’кранаць, штурхаць, піхаць, соваць’, *tъknǫti ’дакрануцца, піхнуць, стукнуць; усунуць, увапхнуць’; этымалагічна звязанае з папярэднім словам, гл. тыкаць. Гл. таксама Шустар-Шэўц, 1507–1508; Борысь, 633.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

konto

kon|to

н. рахунак;

~to bankowe — банкаўскі рахунак;

mieć na ~cie — мець на рахунку;

~tо dewizowe — валютны рахунак;

~tо osobowe — асабовы рахунак;

stan ~ta — сальда па рахунку;

otworzyć (zamknąć) ~to — адкрыць (закрыць) рахунак;

wpłacić na ~to — пакласці на рахунак;

na czyje ~to — на чый рахунак;

na to ~to — наконт гэтага;

zapisać na swoje ~to — палічыць сваім дасягненнем

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)