Verbum

выключэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. выключыць.

2. Адступленне ад агульнага правіла, рэдкі выпадак. Няма правіла без выключэння.

◊

За выключэннем, прыназ. з Р — акрамя, апрача каго-, чаго-н. Сабраліся ўсе, за выключэннем хворых.

пажыві́цца, -ыўлю́ся, -ы́вішся, -ы́віцца; зак. (разм.).

1. Знайсці для сябе якую-н. ежу, пажыву. Няма дзе курам п.

2. чым. Узяць для сябе што-н. чужое, атрымаць якую-н. карысць з чужога. П. чужым дабром.

абтапта́цца, -тапчу́ся, -то́пчашся, -то́пчацца; -тапчы́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стаць абтаптаным, утаптацца. Снег абтаптаўся.

2. Знасіць, стаптаць абутак. Зусім абтаптаўся, няма чаго на ногі насунуць.

|| незак. абто́птвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

крыць, кры́ю, кры́еш, кры́е; крый; кры́ты; незак.

1. што. Рабіць страху, дах. К. хату. К. веранду.

2. каго-што. Рэзка, груба крытыкаваць, лаяць (разм.). К. недахопы.

◊

Крый бог (божа) (разм.) — ужыв. як засцярога ад чаго-н., як забарона рабіць што-н. недапушчальнае.

Няма чым крыць (разм.) — няма чаго сказаць у адказ, у апраўданне.

Няхай бог крые (разм.) — ужыв. як пажаданне, пазбаўленне ад чаго-н. дрэннага.

|| зак. накры́ць, -кры́ю, -кры́еш, -кры́е; -кры́ты (да 1 знач.) і пакры́ць, -кры́ю, -кры́еш, -кры́е; -кры́ты (да 1 знач.).

дзе, прысл.

1. пыт. У якім месцы. Дзе вы працуеце?

2. месца. У якім месцы. Няма дзе адпачыць.

3. неазнач. Тое, што і дзенебудзь. Пашукай лепш, можа дзе згубіў. Ці няма дзе вольнага месца?

4. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова, падпарадкоўвае даданыя сказы месца, азначальныя, дапаўняльныя, дзейнікавыя, уступальныя сказы. Горад, дзе я жыў.

5. у знач. часц. Ужыв. для выражэння поўнай немагчымасці чаго-н., сумнення ў чым-н. Адпачыў? — Дзе адпачыў! Столькі работы.

◊

Дзе наша не прападала (разм.) — выказванне рашучасці ісці на рызыку.

клёк, -у, м. (разм.).

1. Розум, развага. У гэтага чалавека к. ёсць.

2. Жыццёвая сіла; сокі. Нельга ж цягнуць з чалавека апошні к.

◊

Не мець клёку ў галаве (разм., пагард.) — пра чалавека, у якога няма розуму.