Жо́ўклы. Укр. жо́вклий ’жоўклы’. Чэш. žlukly ’пратухлы (у прыватнасці, пра тлушч)’. Ад асновы дзеяслова жоўкнуць з суфіксам ‑л‑ (параўн. блякнуцьбляклы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мата́йза ’мужчынскі гальштук’ (Сцяшк.). З англ. neck‑tie ’гальштук’ (магчыма, праз польск. мову). Мена пачатку слова адбылася пад уплывам дзеяслова матаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Матка́цца ’сноўдацца, матацца’ (асіп., Буз.). Утворана пры дапамозе суф. ‑к(а)‑, які перадае частае, бязладнае шматразовае дзеянне, ад дзеяслова мата́цца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Напараджа́ць ’збіраць, рыхтаваць’ (Юрч.). Магчыма, да *параджиць, дзеяслова, які мог быць утвораны ад парадак, парадкаваць пад уплывам нараджаць ’адзяваць, упрыгожваць, рыхтаваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Памяце́ха, помытэха ’вялікая палка’ (Клім.). Ад *памятаць < мятаць (адносна гэтага дзеяслова гл. паметак) са старажытным суфіксам ‑echa (гл. SP, 1, 72).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́ханне (похыньня, похкыньня) ’глухія адрывістыя гукі’ (Юрч. СНЛ). Утворана ад гукапераймальнага дзеяслова ^покаць. З іншым варыянтам кораня гл. пыхаць, пу́хаі(ь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пу́кала ’пухір у рыбы’ (ЛА, 1). Ад гукапераймальнага пук! (гл. пукі) ці дзеяслова пу́каць ’лопаць, разрывацца з трэскам’, гл. нукаць j.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Смуччыні́на ‘барана з зубамі з сукоў’ (Касп.). Дэрыват з суф. ‑ін(а) ад ⁺смычаны, залежн. дзеепр. прош. ч. дзеяслова смыкаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

worüber

pron adv

1) над чым; зве́рху чаго́

2) пра што

3) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова: ~

freut er sich? з чаго́ ён це́шыцца?, чаму́ ён ра́ды?

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

мо́жна безас. у знач. вык

1. (магчыма) man kann, wir können; es ist möglich, es bestht die Möglichkeit;

калі мо́жна wenn möglich, wenn es geht;

2. (дазваляецца) перакладаецца пры дапамозе дзеяслова dürfen*;

мо́жна? darf ich?, ist es erlubt?; гл. тс. мага;

як мо́жна хутчэ́й möglichst schnell, so schnell wie möglich

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)