авантуры́н
(фр. aventurine)
1) разнавіднасць дробназярністага кварцу пераважна бура-чырвонага колеру; выкарыстоўваецца для мастацкіх і ювелірных вырабаў;
2) гатунак шкла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
przedni
1. пярэдні;
~a szyba — ветравое шкло;
2. вайск. перадавы, галаўны;
3. найвышэйшы (гатунак)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Бэ́ра ’гатунак грушы’. Рус. бе́ре, польск. bera і г. д. Запазычанне з зах.-еўрап. моў (паводле Варш. сл., 1, 115, з франц. beurré). Бел. слова непасрэдна з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Атразьні́ ’гатунак ботаў’ (Касп., ЭШ). Няясна. Націск не дае магчымасці параўнаць з рус. дыял. отрадный ’парадны’; магчыма, ад кораня *rez‑ (адразаць), але няма ні фармальнага, ні семантычнага падмацавання гэтаму.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Партве́йн ’гатунак моцнага вінаграднага віна’ (ТСБМ). З рус. портве́йн ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80), дзе праз ням. Portwein з англ. portwine ’віно з Порту’ (Клюге-Гётце, 453; Фасмер, 3, 335).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трып ‘шарсцяная варсістая тканіна’ (ТСБМ), ‘аксаміт’ (Шымк. Собр.). Запазычана праз польск. tryp ‘гатунак аксаміту’ з ням. Tripp ‘тканіна з воўны або бавоўны, падобная на аксаміт, паўплюш’ (Вінцэнц; Брукнер, 579).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bird’s-eye
[ˈbɜ:rdzaɪ]
1.
adj.
з птушы́нага палёту
a bird’s-eye view — від з вышыні́ птушы́нага палёту
2.
n.
гату́нак парка́лю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
паду́шачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш. да падушка (у 1 знач.); невялікая падушка. На многіх сенніках былі ўжо засланы прасціны, ляжалі падбітыя падушачкі, а самі гаспадыні прыхарошваліся. Пальчэўскі. // перан. Тое, што нагадвае па мяккасці, выпукласці і пад. невялікую падушку. Падушачкі пальцаў.
2. пераважна мн. (паду́шачкі, ‑чак). Гатунак цукерак з начынкай, якія нагадваюць па форме падушку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бараві́нка гатунак яблыкаў’ (БРС). Відаць, з рус. борови́нка ’тс’ (лічыцца, што назва ўзнікла ад імя тульскага садавода Бравіна, які вывеў гэты сорт). Гл. Фасмер, 1, 195; Шанскі, 1, Б, 170.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Па́нна 1 ’гатунак груш’ (ТС, Мат. Гом.). З польск. panna ’тс’.
Па́нна 2 ’касач жоўты, Iris pseudacorus L.’ (Бес.). Пераноснае значэнне ад панна < польск. panna ’дзяўчына’. Семантычную матывацыю гл. па́нка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)