victualer, victualler
[ˈvɪtələr]
n.
1) інтэнда́нт -а m. (пастаўні́к праду́ктаў харчава́ньня на карабе́ль, для во́йска)
2) карчма́р -а́ m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
cywil
м. разм. цывільны;
w ~u — не на вайсковай службе;
iść do ~a — дэмабілізавацца з войска
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Арда́ ’татарскае войска’, ’саюз плямён, дзяржава ў старажытных усходніх народаў’, ’шумны, неарганізаваны тлум’ (БРС), ’дружына жаніха, што едзе за нявестай’ (таксама ірда — Нікольскі, 55), арду тварыць суматоха, дзіцячыя гульні’ (Нас. Сб.; Янкоўскі, докт. дыс., 1, 333). Старажытнарускае (з 1307) працягваецца ў старабеларускай, дзе таксама горта ’арда’ (Булыка., Запазыч., 228). Рус., укр. орда́ ў розных значэннях. Канчатковая крыніца цюрк. ordu (ortu) ’лагер, стан войска, рэзідэнцыя хана’ ўжо ў старажытнацюркскіх мовах (Др.-тюрк.), вядома ў многіх цюркскіх мовах. Усходнеславянскае слова з цюркскай; ст.-бел. горта (1691) праз польскую з нямецкай (параўн. Брукнер, 381). Фасмер, 3, 150; БМ, 43, Курс суч., 161. Ірда, магчыма, з украінскай. Думка Бугі, 2, 507 (параўн. таксама Жучкевіч, Топон., 159), пра паходжанне бел. арда ’шум, беспарадак’ з літ. ardà ’спрэчка’ малаверагодна: аналагічныя значэнні вядомы і ў іншых славянскіх мовах. Супрун, Зб. Крымскаму, 126–127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ар’ерга́рд
(фр. arriére-garde, ад arriére = задні + garde = ахова)
частка войска (або флоту), якая знаходзіцца ззаду галоўных сіл у паходзе і забяспечвае надзейнасць тылу (проціл. авангард 1).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
стратэ́гія
(гр. strategia, ад stratos = войска + ago = вяду)
1) навука аб вядзенні вайны, майстэрства вядзення вайны (параўн. тактыка 1);
2) перан. майстэрства кіраўніцтва, заснаванае на доўгатэрміновых прагнозах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
каго́рта, ‑ы, ДМ ‑рце; Р мн. кагорт; ж.
1. Атрад войска ў Старажытным Рыме, які складаў дзесятую частку легіёна.
2. перан. Група людзей, згуртаваная агульнымі ідэямі, мэтамі. Слаўная кагорта бальшавікоў. □ Міхаіл Сярмяжка належыць да той шматлікай і слаўнай кагорты будаўнікоў-вандроўнікаў, якія не заседжваюцца доўгі на адным месцы. Дадзіёмаў.
[Ад лац. cohors, cohortis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маршру́т, ‑а і ‑у, М ‑руце, м.
1. ‑у. Шлях руху (поезда, самалёта, войска і пад.), звычайна намечаны загадзя. [Сяляне:] — У вайсковых людзей дысцыпліна, яны не маглі збочыць з маршрута. Карпюк. Маршрут [турысцкага паходу] быў пракладзены па рэках Палесся, на месцы колішніх партызанскіх лагераў. Шыцік.
2. ‑а. Тое, што і маршрутны поезд (гл. поезд).
[Ням. Marschrute ад фр. marche — хадзьба і route — шлях, дарога.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
irregular
[ɪˈregjələr]
adj.
1) нераўнаме́рны; няро́ўны, нерэгуля́рны (пульс)
2) незвыча́йны
3) ненарма́льны
4) Milit. нерэгуля́рны (пра во́йска)
5) няпра́вільны (дзеясло́ў)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
żywność
ж. ежа, харчы;
żywność na drogę — харчы ў дарогу;
żywność dla wojska — харчы (правізія) для войска
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
каго́рта
(польск. kohorta, ад лац. cohors, -rtis)
1) атрад войска ў Стараж. Рыме, які складаў дзесятую частку легіёна;
2) перан. моцна згуртаваная група людзей, аб’яднаных агульнай мэтай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)