Край 1 ’канечная лінія, вобласць, мясцовасць’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Яруш., ТС, Кліх, Сл. паўн.-зах., Мал., Ян.), ’бераг’ (Федар.), ’кавалак’ (Грыг.). Укр. край, рус. край, ст.-слав. краи, балг. край, серб.-харв. кра̑ј, славен. kràj, польск. kraj, чэш. kraj, в.-луж. kraj, прасл. krajь, якое генетычна суадносіцца з krojiti (гл. кроіць) (Бернекер, 1, 605; Траўтман, 141).
Край 2 ’вельмі’ (Мат. Маг., Яўс., Сцяшк., Юрч.). Гл. край 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
краі́на
1. Радзіма, месца, дзе чалавек нарадзіўся і жыве (Кам.).
2. Дзяржава, вобласць (Нас.).
3. Край, ускраіна (Крыч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
крэ́сы
(польск. kresy = прыгранічная вобласць)
польская назва заходніх беларускіх і ўкраінскіх зямель, якія ўваходзілі ў склад Польшчы ў 1919—1939 гг.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
акра́іна ж
1. Rand m -(es), Ränder, Áußenbezirk m -(e)s, -e, Stádtrand m (горада); Peripheríe f -, -rí¦en;
2. уст (памежная вобласць) Grénzgebiet n -(e)s, -e, Rándgebiet n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
о́бласть ж.
1. (часть страны) край, род. кра́ю м., во́бласць, -ці ж.;
2. (крупная административно-территориальная единица) во́бласць, -ці ж.;
Ми́нская о́бласть Мі́нская во́бласць;
3. зо́на, -ны ж., по́яс, -са м.;
о́бласть ве́чных снего́в зо́на ве́чных сняго́ў;
4. анат., мед. во́бласць, -ці ж.;
в о́бласти се́рдца у во́бласці сэ́рца;
5. перен. (сфера, отрасль) галіна́, -ны́ ж., абся́г, -гу м.;
о́бласть зна́ний галіна́ ве́даў;
разви́тие всех областе́й те́хники развіццё ўсіх галі́н тэ́хнікі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
тэрыто́рыя, ‑і, ж.
Зямельная прастора з пэўнымі межамі. Тэрыторыя дзяржавы. Тэрыторыя калгаса. Тэрыторыя завода. □ Тэрыторыя Беларускай ССР не можа быць зменена без яе згоды. Граніцы паміж Беларускай ССР і іншымі саюзнымі рэспублікамі могуць зменьвацца па ўзаемнаму пагадненню адпаведных рэспублік, якое падлягае зацвярджэнню Саюзам ССР. Канстытуцыя БССР. // Частка якой‑н. краіны (вобласць, раён і пад.). Уражаны і здзіўлены Пракоп запыніўся, ступіўшы на тэрыторыю пасёлка, бегла акінуў поглядам калгасны двор і будынкі. Колас. Праз хвіліну бензасклад узарваўся са страшэннай сілай, раскідаўшы полымя па ўсёй тэрыторыі станцыі — на будынкі, вагоны, склады. Шамякін. На тэрыторыі Сіпаковага староства адбываліся вельмі часта розныя непажаданыя здарэнні. Лынькоў. // Вобласць пашырэння, распаўсюджання якіх‑н. з’яў. Ізаглосы .. перасякаюць .. моўную тэрыторыю ў розных напрамках, што дазваляе выдзеліць больш дробныя падгрупы ў складзе паўднёвазаходніх гаворак. Мацкевіч.
[Лац. territorium.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Región
f -, -en
1) сфе́ра
2) во́бласць, раён
3) перан. сфе́ра;
in höheren ~en schwében луна́ць у во́блаках
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
рэгіяна́рны
(ням. regionär, ад лац. regio, -onis = вобласць)
мед. мясцовы, не агульны (напр. р-ая анестэзія, р. кровазварот).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
шарсці́ць, ‑ршчу, ‑рсціш, ‑рсціць; незак., каго.
Разм. Прабіраць, даваць наганяй. [Анікей] не баяўся выступіць хоць супраць усяе вёскі, і калі ў час прамовы на яго ззаду гыркалі, падколвалі кепікамі, ён паварочваўся тварам да сходу і шарсціў усіх па парадку. Навуменка. [Паромшчык:] — Малады [старшыня] дужа... У раёне хваляць, у вобласць штомесяц клічуць, от і трэба шарсціць, каб не думаў, што ўсё зрабіў. Парахневіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпіцэ́нтр, ‑а, м.
Спец. Вобласць на паверхні зямлі, непасрэдна размешчаная пад ці пад ачагом разбуральных сіл (землетрасення, выбуху і пад.). Эпіцэнтр землетрасення. Эпіцэнтр ядзернага выбуху. // перан. Кніжн. Месца, дзе з найбольшай сілай праяўляюцца якія‑н. з’явы, падзеі. Паэту ёсць чым захапляцца І ёсць па кім раўняць хаду, Калі ён прагне набліжацца У эпіцэнтр народных дум. Свірка.
[Ад грэч. épi — на, над, пры і лац. centrum — акружнасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)