кандыда́т

(лац. candidatus = адзеты ў белае)

1) той, каго намячаюць выбраць, прызначыць, прыняць куды-н. (напр. к. у дэпутаты);

2) першая вучоная ступень, якая прысуджаецца на падставе абароны дысертацыі (напр. к. філалагічных навук).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нафталі́н

(рус. нафталмн, ад гр. naphtha = нафта)

арганічнае злучэнне, белае крышталічнае рэчыва з рэзкім пахам, якое здабываецца пераважна з каменнавугальнай смалы; выкарыстоўваецца для вырабу выбуховых рэчываў, фарбавальнікаў, а таксама для барацьбы з моллю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

brier

I [braɪr]

n.

1) калю́чы куст (напр. шыпшы́на, ажы́ньнік)

2) за́расьнік -у m. (з такі́х кусто́ў)

II [braɪr]

n.

1) э́рыка f. (бе́лае дрэ́ўца)

2) лю́лька для курэ́ньня (з ко́раня э́рыкі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

БУРАВЕСНІКАПАДО́БНЫЯ,

трубканосыя (Procellariiformes або Tubinares), атрад марскіх птушак. 4 сям.: альбатросы, буравеснікавыя (Procellariidae), качуркавыя (Hydrobatidae), ныраючыя буравеснікі (Pelecanoididae). 23 роды, каля 100 відаў. Пашыраны на ўсіх акіянах і вял. морах. Ёсць у Арктыцы (напр., глупыш і інш.) і Антарктыцы, шмат відаў трапляецца ў паўд. ч. Ціхага акіяна, у т. л. буравеснік стракататворы.

Даўж. 14—150 см, маса 0,04—12 кг, размах крылаў 0,3—3,5 м. Апярэнне чорна-белае або бура-белае. Крылы доўгія, вострыя. Дзюба выцягнутая, на канцы кручкападобная, зверху ноздры ў асобных трубачках. Пярэднія пальцы ног злучаны перапонкай. Добра лятаюць, трымаюцца адкрытага мора, на сушы толькі размнажаюцца. Гняздуюцца калоніямі. Яйцы кладуць на зямлю або ў шчыліны паміж камянёў. Кормяцца марскімі беспазваночнымі, рыбай, адкідамі.

т. 3, с. 341

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́ПЛЕР (Веплер) Андрэй, музыкант, капельмайстар і кампазітар 18 ст. Каля 1736 паступіў на службу ў прыдворную капэлу кн. М.К.Радзівіла Рыбанькі ў Нясвіжы, у 1740—50-я г. працаваў у аркестры кн. Г.Ф.Радзівіла ў Слуцку. Выязджаў з аркестрам у Белае (цяпер Бяла-Падляска, Польшча) і Нясвіж.

Г.Г.Барышаў.

т. 3, с. 506

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бе́лы в разн. знач. бе́лый;

б. снег — бе́лый снег;

б. хлеб — бе́лый хлеб;

б. афіцэ́р — бе́лый офице́р;

○ бе́лая гва́рдыя — бе́лая гва́рдия;

бе́лыя крывяны́я ша́рыкі — бе́лые кровяны́е ша́рики;

бе́лае мя́са — бе́лое мя́со;

бе́лая гара́чка — бе́лая горя́чка;

бе́лая ра́са — бе́лая ра́са;

б. біле́т — бе́лый биле́т;

б. верш — бе́лый стих;

бе́лыя но́чы — бе́лые но́чи;

б. грыб — бе́лый гриб;

бе́лае зо́лата — бе́лое зо́лото;

бе́лае духаве́нства — бе́лое духове́нство;

б. ву́галь — бе́лый у́голь;

◊ бе́лая пля́ма — бе́лое пятно́;

б. свет — бе́лый свет;

рабі́ць бе́лае чо́рным — де́лать бе́лое чёрным;

сяро́д бе́лага дня — среди́ (средь) бе́лого дня;

шы́та бе́лымі ні́ткамі — ши́то бе́лыми ни́тками;

бе́лая варо́на — бе́лая воро́на;

я́сна, як б. дзень — я́сно, как бе́лый день;

све́ту бе́лага не ба́чыць — све́та бе́лого не ви́деть;

бе́лая косць (ко́стка) — бе́лая кость;

у б. свет як у капе́йку — в бе́лый свет как в копе́йку;

ка́зка пра бе́лага бычка́ — погов. ска́зка про бе́лого бычка́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВЫГ,

рака ў Рэспубліцы Карэлія Расійскай Федэрацыі. Да ўпадзення ў Выгвозера наз. Верхні Выг. (даўж. 135 км), пасля выхаду з яго — Ніжні Выг. (даўж. 102 км). Упадае ў Белае м. двума рукавамі. Сярэдні расход вады 267 м³/с. Ніжні Выг уваходзіць у сістэму Беламорска-Балтыйскага канала. Каскад ГЭС.

т. 4, с. 302

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БУЛЬДЗЕНЕ́Ж

(франц. boule de neige літар. снегавы ком),

снегавы шар, дэкаратыўная стэрыльная садовая форма каліны звычайнай (Viburnum opulusvar. sterilis). У бульдзенежы ўсе кветкі ў суквецці стэрыльныя, і іх распасцёртыя вяночкі ўтвараюць шарападобнае белае суквецце, якое мае выгляд снегавога камяка, у час цвіцення (май—чэрвень) расліны нібы ўкрыты імі.

т. 3, с. 335

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бяле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. Станавіцца белым. Некалькі разоў твар Паліводскага зменьваў свой колер: то чырванеў, то зелянеў, то бялеў. Чорны. Ноч яшчэ спала, хоць на ўсходзе пачынала ўжо бялець неба. Дамашэвіч.

2. Вылучацца сваім белым колерам, віднецца (пра што‑н. белае). Зараз жа за Выганамі па шырокім пляцы, што раздзяляў дзве вёскі, Выганы і Высокае, паказалася школа.. прыветна бялеючы шырока раскрытымі аканіцамі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сапяжа́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Пашыраны ў Беларусі сорт летняй грушы, якая дае круглыя жоўтыя салодкія плады. А потым усюды ў Навасёлках — і на прысядзібных участках, і ў калгасным садзе, дзе растуць тысячы бэр, сапяжанак, антонавак, белых наліваў, — зоймецца белае зіхатлівае зарыва... Паслядовіч.

2. Плод гэтай грушы. Вылі вяснушкі на шчаках Смуглявай гэтай гараджанкі, Нібы радзімкі на баках Налітай сонцам сапяжанкі. Аўрамчык.

[Ад уласн. імя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)