nénnen

*

1.

vt

1) называ́ць, дава́ць імя́, на́зву (каму-н., чаму-н.)

man nennt ihn Klaus — яго́ заву́ць [клі́чуць] Кла́ўсам

wie nennt man dies? — як гэ́та называ́ецца?

2) называ́ць, пералі́чваць

2.

(sich) называ́ць сябе́, называ́цца

er nennt sich éinen Díchter — ён лі́чыць сябе́ палтам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

хаму́т, -а́, М -муце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Частка вупражы ў выглядзе драўлянага каркаса, абкладзенага з унутранага боку мяккім лямцам, якая надзяваецца каню на шыю.

2. перан. Абуза, клопаты, паднявольнае становішча (разм.).

Зняць х. з сябе.

Хто згадзіўся надзець шоры, той надзене і х. (з нар.).

3. Прыстасаванне кальцавой формы для змацоўвання, злучэння чаго-н. (спец.).

4. Грубы, некультурны чалавек, хам (разм., груб.).

|| памянш. хаму́цік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 3 знач.).

|| прым. хаму́тны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пе́рці, пру, прэш, прэ; пром, праце́, пруць; пёр, пе́рла; пры; незак. (разм.).

1. Ісці, рухацца.

Прэ пасярэдзіне дарогі.

2. Ісці, рухацца куды-н., не лічачыся з перашкодамі, з забаронай.

Куды прэш напралом!

3. каго-што. Гнаць, выганяць.

П. чужога сабаку з двара.

4. каго-што. Валачы (што-н. цяжкае, грувасткае).

П. мяшок бульбы.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). 3 сілай выходзіць вон, праяўляцца.

Карані пруць з зямлі.

Злосць з яго так і прэ.

6. што. Прагна есці.

Прэ як не ў сябе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыва́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак.

1. каго (што). Імітуючы голас або прыцягваючы ўвагу якой-н. прынадай, паклікаць, прымусіць наблізіцца.

П. глушца.

П. ваўка.

2. каго-што. Прымусіць звярнуць увагу на што-н. або прыйсці куды-н.

Святло ў акне прывабіла нас.

Пах смажанага прывабіў мяне на кухню.

3. каго (што). Выклікаць да сябе сімпатыю, прыхільнасць, станоўчыя адносіны.

П. сваёй знешнасцю.

4. перан., каго (што). Стаць для каго-н. заманлівым, прыемным.

Яго прывабіла добрая пасада.

|| незак. прыва́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыва́бліванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распусці́цца, -пушчу́ся, -пу́сцішся, -пу́сціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскрыцца, разгарнуцца, пакрыцца лістамі (пра пупышкі, кветкі, лісты).

Распусціліся бярозы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расплесціся, развіцца (пра што-н. заплеценае).

Косы распусціліся.

3. Пачаць весці сябе непрыстойна; стаць недысцыплінаваным (разм.).

Распусціліся дзеці без бацькі.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перайсці ў вадкі стан.

Масла распусцілася на патэльні.

5. Разысціся, растварыцца ў вадзе.

У гарачай вадзе цукар хутка распусціўся.

|| незак. распуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. распуска́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

snug [snʌg] adj.

1. уту́льны; зру́чны, выго́дны

2. шчы́льна дапасава́ны (пра адзенне);

Her coat was a snug fit. Паліто добра сядзела на ёй.

♦

to be (as) snug as a bug in a rug infml, joc. ≅ адчува́ць сябе́ як жа́ба ў бало́це; ве́льмі ўту́льна ўладкава́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

назва́ць, ‑заву, ‑завеш, ‑заве; ‑завём, ‑завяце, зак., каго-што.

1. Даць імя, назву і пад. каму‑, чаму‑н. Прыбыткоўскія назвалі сваю дачку Ганнай. Чорны. Ленін прапанаваў назваць бальшавіцкую партыю Камуністычнай. «Весці». // Даць азначэнне (якім‑н. словам), ахарактарызаваць; аднесці да ліку каго‑, чаго‑н. Паселішча гэта нельга было назваць вёскай. □ Няхай казкай цябе назавуць, Маладая мая паэма. Глебка.

2. Сказаць імя, прозвішча, назву каго‑, чаго‑н., адрэкамендаваць. Незнаёмы хлопец назваў сябе і сказаў, чаго ён сюды прыехаў. Колас. — Эдвард Лявэр, — назваў сябе палонны, паціскаючы на развітанне яшчэ раз хлопцаву руку. Чорны. Добры дзень, — сказаў.. [Карніцкі] пасля пэўнай паўзы Шынкевічу такім тонам, у якім выразна чулася патрабаванне назваць сябе. Паслядовіч. // Паведаміць аб кім‑н. Назваць саўдзельнікаў. □ [Бацька] назваў.. забойцаў, прасіў адпомсціць, падаць у суд. Шамякін. // Ведаць назву. Навокал быў свет жывых істот і рэчаў, якія я ўмеў назваць. Брыль.

3. Сказаць, аб’явіць. Назваць лічбу. Назваць дзень. □ [Люба:] — А куды ты паедзеш? — Валя назвала горад. Чорны. — Колькі трэба заплаціць? — ціха спытаў Ярохін. Пілот назваў суму. Шамякін.

4. Вылучыць куды‑н. Выбралі праўленне. Першай у склад яго назвалі Машу. Шамякін.

5. Разм. Тое, што і наззываць. Назваць гасцей поўную хату.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкава́ць сов., в разн. знач. прикова́ть;

п. вя́зня — прикова́ть у́зника;

страх ~ва́ў яго́ да ме́сца — страх прикова́л его́ к ме́сту;

хваро́ба ~ва́ла яго́ да ло́жка — боле́знь прикова́ла его́ к посте́ли;

п. да сябе́ агу́льную ўва́гу — прикова́ть к себе́ о́бщее внима́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

настро́іць сов., в разн. знач. настро́ить; (против кого-л. — ещё) вооружи́ть, восстанови́ть;

н. радыёпрыёмнік — настро́ить радиоприёмник;

н. скры́пку — настро́ить скри́пку;

н. каго́-не́будзь на разва́гі — настро́ить кого́-л. на размышле́ния;

н. усі́х супро́ць сябе́ — настро́ить (вооружи́ть, восстанови́ть) всех про́тив себя́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перажы́ць сов.

1. в разн. знач. пережи́ть;

п. вялі́кую ра́дасць — пережи́ть большу́ю ра́дость;

п. каго́-не́будзь — пережи́ть кого́-л.;

ён не мог п. абра́зы — он не мог пережи́ть оскорбле́ния;

2. (многое) испыта́ть, пережи́ть; перечу́вствовать;

◊ п. (само́га) сябе́ — пережи́ть (самого́) себя́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)