◎ Лахня́ ’неахайны чалавек’ (гродз., Сл. паўн.-зах.). Відавочна, гэта семантычны перанос з лахня ’бадзяга’. Да лахацьі (гл.). Аб суф. ‑ня гл. Сцяцко, Афікс. наз., 58.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пагрэ́чыць ’пашанцаваць’ (ТС). Няясна. Ізаляванае слова. Магчыма, гэта лакальнае ўтварэнне на аснове польск.grzeczny ’ветлівы, выхаваны’ з развіццём семантыкі кораня ад ’ветлівы’ да ’добразычлівы’, ’спрыяльны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пацалу́нак ’дакрананне вуснамі’ (ТСБМ, Касп.). З польск.pocałunek ’тс’, якое з дзеяслова po‑całować, а гэта — з прыметніка cały ’цэлы’ < прасл.cělъ > cělovati ’вітаць, здароўкацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́галь ’падваліна пад падлогай’ (бяроз., Нар. сл.). Няясна. Верагодней за ўсё гэта запазычанне з ням.Riegel ’засаўка, запор, замок’, як і некаторыя іншыя будаўнічыя тэрміны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бу́хаць ’удараць; кідаць; стукаць; падаць; крычаць (пра птушак) і г. д.’ Рус.бу́хать, укр.бу́хати, польск.buchać, чэш.bouchati, серб.-харв.бухнути, балг.бу́хам і г. д. Прасл.*buxati (ад выклічніка *bux!; гукапераймальнае). Гл. Бернекер, 97; Праабражэнскі, 1, 56; Фасмер, 1, 255; Слаўскі, 1, 48; Рудніцкі, 276; БЕР, II, 93; падрабязна Смаль-Стоцкі, Приміт., 142–143. Наўрад ці трэба лічыць самастойнымі ўтварэннямі (як гэта ў Бернекера, 97) *buxati ’крычаць’ і *buxati ’біць, удараць’. Таксама, паколькі тут гукапераймальныя асновы, не трэба шукаць і.-е. роднасныя сувязі (як гэта ў Фасмера, 1, 255). Няпэўна Махэк₂, 62, які зыходным лічыць *bukati, а *buxati — гэта «інтэнсіўная» форма (*buk‑s‑ati). Параўн. бухцець, бухто́рыць (гл. пад бухцець).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Глей ’глей; гразкая, гліністая глеба’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Сцяшк. МГ, Бяльк.). Лексема прасл. характару. Параўн. рус.глей, укр.глей, польск.glej (але Слаўскі, 1, 282, думае пра запазычанне польск. слова з усх.-слав. моў), чэш.glej ’клей, смала на дрэвах’ (гэта слова прыводзіць Трубачоў, Эт. сл., 6, 162, але g‑ указвае на запазычанне), серб.-харв.гле̑ј ’сорт гліны’. Трубачоў (там жа) лічыць, што гэтапрасл. слова. Але Слаўскі (там жа) больш пераканаўча мяркуе, не прыводзячы матэрыялу з серб.-харв. мовы, што гэта толькі ўсх.-слав. лексема прасл. характару. Абодва даследчыкі бачаць сувязь слав. слова з іншымі і.-е. мовамі: с.-н.-ням.klei ’гліна’, грэч.γλία ’клей’. Гл. яшчэ Бернекер, 1, 310; Фасмер, 1, 411.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інсцэніза́цыяж, інсцэніро́ўкаж
1.тэатр Inszeníerung f -, -en, Dramatisíerung f -, -en, Bühnenfassung f -, -en (рамана);
2.перан (прытворства, імітацыя) Inszeníerung f -, -en;
гэ́та была́ звыча́йная інсцэніза́цыя das war éinfach vórgetäuscht
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
заікну́цца
1. (запнуцца на паўслове) stécken bléiben*, stócken vi (у працэсе маўлення);
2. (намякнуць на што-н) erwähnen vt;
ён паспрабава́ў заікну́цца пра гэ́та er versúchte, éine schüchterne Ándeutung zu máchen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
запаве́тны (асабліва каштоўны) séhnlich(st), erséhnt, heiß erséhnt;
гэта маё запаве́тнае жада́нне das ist mein séhnlichster Wunsch;