Атакава́ць. З рус. атакова́ть (з 1705 г., Біржакава, Очерки, 344), дзе калька франц. attaquer, магчыма, праз польск. atakować. Фасмер, 1, 95; Шанскі, 1, А, 169.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Блажэ́нны (БРС). Як і рус. блаже́нный, запазычанне з ц.-слав. (блаженъ). Бел. слова запазычана, магчыма, праз рус. Параўн. Фасмер, 1, 171; Шанскі, 1, Б, 134.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва-ба́нк ’на ўвесь банк’ (КТС). Праз рус. ва‑банк з франц. va banque ’ідзе на ўвесь банк’ (Шанскі, 1, В, 3; Рудніцкі, 1, 288).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вальнаду́мец ’той, хто вызначаецца вальнадумствам’ (Яруш., 30), вальнадумны (БРС). Калька з ням. Freidenker, магчыма, праз польскае (wolnomyśliciel) або рускае (вольнодумец) пасрэдніцтва (Шанскі, 1, В, 155).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вітра́ж (БРС, КТС). Запазычанне з франц. vitrage ’сукупнасць акон якога-небудзь будынка, шкляныя дзверы, перагародка’ (Шанскі, 1, В, 110) праз рус. (Крукоўскі, Уплыў, 75, 84).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дуэт ’дуэт’ (БРС). Рус. дуэ́т, укр. дуе́т. Першакрыніцай з’яўляецца італ. duetto ’тс’. Запазычанне адбылося, магчыма, праз пасрэдніцтва ням. Duett ’тс’ (< італ.). Гл. Фасмер, 1, 557.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дыліжа́нс ’дыліжанс’ (БРС). Праз рус. дилижа́нс ’тс’ з франц. diligence ’тс’ (< voiture de diligence). Гл. Фасмер, 1, 514–515; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 121.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зайза́яр ’саляная кіслата’ (зах., Нар. словатв.). Кавальскі тэрмін з ням. Salzsäure ’тс’ ці salzsauer ’салянакіслы’. Праз польск. (а магчыма і яўр.) пасрэдніцтва. Параўн. польск. zajzajar.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клір ’служыцелі культу хрысціянскай царквы’ (ТСБМ). Укр. клир, рус. клир, ст.-рус. клиръ ’тс’. Праз ст.-слав. клиръ са ст.-грэч. κλήρος (Фасмер, 2, 251).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́блі ’посуд’ (Сцяшк. Сл.). Укр. кибель ’вядро, цэбар’. Запазычана праз польскае пасрэдніцтва (польск. kibel ’тс’) з ням. Kübel ’цэбар’ (Слаўскі, 2, 131; ЕСУМ, 2, 428).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)