АСВЕ́ТЛЕНАСЦЬ,

1) фізічная велічыня, роўная адносінам светлавога патоку да элемента плошчы паверхні, на якую ён падае. Вызначаецца формулай E = dΦ dS , дзе dΦ — светлавы паток, dS — элемент плошчы. Для засяроджанай (кропкавай) крыніцы святла E = ( I cosα / r2 ) , дзе I — сіла святла, α — вугал падзення святла, r — адлегласць ад крыніцы святла да паверхні, якая асвятляецца. Адзінка асветленасці ў СІ — люкс.

2) Асветленасць энергетычная — фіз. велічыня, роўная адносінам патоку выпрамянення да элемента плошчы паверхні, на якую ён падае. Адзінка асветленасці энергетычнай у СІ — ват на квадратны метр (Вт/м²).

т. 2, с. 25

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

астранамі́чны

(ад астраномія)

які мае адносіны да астраноміі;

а-ая абсерваторыя — навукова-даследчая ўстанова, дзе вывучаюцца нябесныя свяцілы і з’явы, а таксама распрацоўваюцца тэарэтычныя пытанні астраноміі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бі́блія

(лац. biblia, ад гр. biblia = кнігі)

старажытны помнік пісьменнасці, зборнік твораў іудзейскай (Стары запавет) і хрысціянскай (Стары і Новы запаветы) рэлігій, дзе выкладзены асновы веравучэння.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэхлара́цыя

(ад дэ- + хлор)

1) выдаленне хлору з арганічных злучэнняў, якія змяшчаюць у сабе хлор;

2) ачышчэнне водаправоднай вады ад хлору, дзе ён застаецца пасля хларавання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

к’ёкенме́дынгі

(дацк. kokkenmodding = кухонныя рэшткі)

скапленне скопішча ракавін, касцей рыб і жывёл па берагах мораў і рэк, дзе былі стаянкі першабытных людзей эпохі мезаліту і неаліту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мармі́т

(фр. marmite)

награвальны апарат для падтрымлівання ў гарачым стане прыгатаванай ежы; звычайна мае выгляд рухомай шафы, дзе знаходзяцца каструлі ў ванне з пастаянна гарачай вадой.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэферэ́нт

(лац. referens, -ntis = які паведамляе)

1) службовая асоба, якая з’яўляецца дакладчыкам або кансультантам па пэўных пытаннях;

2) асоба, якая складае або чытае дзе-н. рэферат.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

трон

(гр. thronos)

1) багата аздобленае крэсла на спецыяльным узвышэнні, дзе садзіцца манарх у час афіцыйных прыёмаў і іншых урачыстых цырымоній;

2) перан. сімвал манархічнай улады.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

трыяле́т

(фр. triolet)

верш з васьмі радкоў, дзе аднолькавымі з’яўляюцца першы, чацвёрты і сёмы радкі, а таксама другі і восьмы, пры гэтым ужываюцца толькі дзве рыфмы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

энцыклапе́дыя

(фр. encyclopedie, ад гр. enkyklopaideia = круг ведаў)

навуковы даведачны дапаможнік у форме слоўніка, дзе звычайна даюцца асноўныя звесткі па ўсіх або па асобных галінах ведаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)