Кульчыбе́р ’гладыёлус чарапіцападобны, Gladiolus imbricatus L.’ (Кіс.) Ці не звязана з кульчыкі (гл.)? Ва ўсякім разе другая аснова гэтага складанага слова застаецца няяснай (да чабор (гл.)?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лапану́ць ’пабегчы, ірвануць, паспяшацца’ (карэліц., Нар. сл.) — балтызм. Параўн. літ. lapanóti ’бегчы’, lapénti ’хутка ісці, бегчы’. Канец слова ‑нуць на беларускай глебе атрымаў значэнне імгненнасці дзеяння.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лічы́льнік ’той, хто лічыць’ (Бяльк.). Да лічы́ць (гл.). У літаратурнай мове ўжываецца лічы́льшчык ’тс’ (ТСБМ). Крукоўскі (Уплыў, 121) адносіць гэта слова да калек з рус. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма ’мама’ (Растарг., Сцяшк. Сл.) — слова з дзіцячай мовы, якое з’яўляецца скарачэннем ма́ма (гл.). Дарэдуплікацыйны стан (?). Параўн. ст.-інд. mā́ ’маці’, грэч. μᾶ, лац. ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Макаве́рт, маковэ́рт ’мяла для расцірання маку, бульбы ці крухмалу’ (Бес., палес., З нар. сл.). Палескае. Складанае слова, утворанае ад мак і верт < прасл. vьrt > вярцець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мамры́ць ’есці, жэрці’ (КЭС, лаг.). Складанае слова, першая частка якога гукапераймальная: гук [м] перадае змыканне губ (параўн. усх.-маг. му́мляць ’жаваць, есці’), другая — з літ. rýti ’жэрці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мнямнё (з дзіцячае мовы) ’мяса’ (Клім.). Да мя́са (гл.). Рэдуплікацыя мнʼ‑, якое на пачатку слова ў драг. гаворках з’яўляецца заканамерным: мне́со, мня́со ’мяса’, мне́тэ, мня́ты ’мяць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вя́дзець ’вянуць, сохнуць’ (Шат.). Да слав. *vęd‑nǫti ’вянуць’ (гл. вя́нуць), але марфалогія слова застаецца няяснай. Параўн. укр. (з «прэфіксам» че‑) чевʼя́діти ’занепадаць, хварэць’, таксама чавʼя́діти.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вячэ́р ’вячэра’ (Касп.). Відавочна, «аднаўленне» формы м. р., магчыма, па аналогіі да вядомага на той жа тэрыторыі слова ужын. Параўн. да апошняга рус. дыял. ужина ’вячэра’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бязме́н. Рус. безме́н, укр. бе́змін, польск. bezmian. Няяснае слова. Хутчэй за ўсё запазычанне (з чув. або араб.- тур.). Агляд шматлікіх версій у Фасмера, 1, 144–145.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)