папіха́ч, ‑а, м.

Разм.

1. Чалавек, якому даручаюць паскорыць якую‑н. справу.

2. Тое, што і папіхіч. [Максім:] — Не ўмееш гаспадарку сваю весці, бо .. не хітры ты чалавек... Папіхач — куды пхнуць, туды і ідзеш. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

працаздо́льны, ‑ая, ‑ае.

Якому ўласціва працаздольнасць, надзелены працаздольнасцю (у 1 знач.). Працаздольная частка насельніцтва. / у знач. наз. працаздо́льны, ‑ага, м.; працаздо́льная, ‑ай, ж. На сходах аб’явілі аб мабілізацыі ўсіх працаздольных на «рамонт чыгункі». Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёпе́ленг, ‑а, м.

Спец.

1. Вугал, які ўтвараецца геаграфічным мерыдыянам і напрамкам ад радыёпрыёмніка на крыніцу радыёхваль. Вымярэнне радыёпеленга.

2. Сігнал перадавальнай радыёстанцыі, па якому вызначаецца вугал паміж мерыдыянам і кірункам на гэтую станцыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лятня́к ’летняя дарога’ (Нас.), якому адпавядае рус. свярдл. летня́к ’тс’, затое лятні́к ’тс’ (Касп.) прымыкае да рус. зах. і паўн. ле́тник, летни́к. Да лета, летні (гл.). Аб суфіксе ‑як гл. Сцяцко (Афікс. наз., 131). Гл. таксама ле́тнік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абстракцыяні́зм, ‑у, м.

Кніжн. Фармалістычны кірунак у выяўленчым мастацтве 20 ст. многіх капіталістычных краін як сведчанне крызісу буржуазнай культуры, якому ўласцівыя адрыў ад рэальнага жыцця і захапленне бяссэнсавым нагрувашчваннем у карцінах рознакаляровых плям, мазкоў, ліній.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пра́гнуцца, ‑нецца; безас. незак., каму.

Разм. Хацецца, жадацца. Галенчык, якому прагнулася зноў заявіць пра сябе, узяў слова. Мележ.

прагну́цца, ‑гне́цца; зак.

Зрабіцца прагнутым, атрымаць выгіб пад уздзеяннем якога‑н. цяжару. Падлога зыбаецца, столь прагнулася. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стрыгу́н, ‑а, м.

Аднагадовае жарабя, якому звычайна падстрыгаць грыву. [Пракоп:] — Конь мне прыйшоўся, а .. [сыну] — стрыгун. Баранавых. // перан. Разм. Падлетак. — Ну, а па фурманку ты гэтага стрыгуна свайго заўтра падашлеш, — ківаў .. [брыгадзір] на Якіма, трымаючыся за клямку. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тыпа́жны, ‑ая, ‑ае.

Які адпавядае якому‑н. вобразу, ролі; які падыходзіць для якога‑н. вобраза, ролі. А хлопец — той прыгожы быў проста тыпажнай, проста хоць на плакат ці ў кінафільм пра маладых рабочых, прыгажосцю. Мехаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

юрлі́вец, ‑ліўца, м.

Чалавек, якому ўласціва павышанае імкненне да задавальнення палавых пачуццяў. Неспадзявана для Смілгаса ў Зыгмунты знайшлося столькі сілы, што ад яе штуршка стары юрлівец адляцеў, як мех, бразнуўся вобзем і аж заенчыў. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

любі́мы разм gelebt; belebt (папулярны); Leblings- (якому аддаецца перавага);

мая любі́мая стра́ва mein Libgericht;

наступі́ць на любі́мы мазо́ль разм j-m auf die Hühneraugen [auf den Schlips] trten*; j-s wnden Punkt trffen* [berühren]; гл тс улюбёны

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)