хварэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.

1. на што, чым і без дап. Быць хворым на якую-н. хваробу.

Х. на туберкулёз.

Х. шкарлятынаю.

Ён доўга хварэў.

2. перан., за каго-што. Трыво́жыцца, непакоіцца аб кім-, чым-н.

Х. за работу.

3. на што. Мець дрэнную схільнасць да чаго-н.

Х. на гультая.

4. перан., за каго-што. Хвалявацца за чые-н. поспехі (спартсмена, спартыўнай каманды, артыста і пад.; разм.).

Х. за сваю каманду.

◊

Хварэць на пана —

1) доўга спаць, вылежвацца;

2) весці сябе высакамерна, фанабэрыста, выяўляючы нечаканыя звычкі, імкненне да раскошы і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Любоў ’пачуццё глыбокай прыхільнасці, адданасці’, ’каханне’, ’схільнасць, цяга да чаго-небудзь’ (ТСБМ, Бяльк., ТС, Яруш.). Укр. любов, рус. любовь, ст.-рус. любовь, любы, славен. ljubȋ, ljubȃv, серб.-харв. љу́би, љу́бав, макед. љубов, балг. любо́в, либо́в, ст.-слав. любы. Прасл. lʼuby, lʼubъve ўтвораны ад прыметніка lʼubъ (Бернекер, 756; Фасмер, 2, 544; Младэнаў, 283; Скок, 2, 338; БЕР, 3, 573–574). Паводле Бірнбаўма (VII Međunar. Slavistički kongres, Knjiga refer., 1, Zagreb, 1978), словы з коранем lʼub‑ першапачаткова азначалі ’актыўнае каханне’, а з коранем mil‑ — ’пасіўнае, жаданае каханне’. Іншыя словы (lask‑, koxa‑) атрымалі значэнне ’каханне’ на працягу развіцця слав. моў. Гл. таксама Трубачоў (Эт. сл., 15, 185–186).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

incline​2 [ɪnˈklaɪn] v.

1. fml схіля́ць; схіля́цца; нагіна́цца;

incline the head схіля́ць галаву́

2. : be inclined быць схі́льным; мець схі́льнасць;

I am inclined to believe her. Я схільны верыць ёй;

The boy is inclined to be lazy. Хлопец схільны да ляноты.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

прыхі́льнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць прыхільнага. Прыхільнасць адносін.

2. Прыхільныя, добразычлівыя, спагадлівыя адносіны да каго‑, чаго‑н.; сімпатыя. Загарэлы абветраны твар капітана быў адкрыты, просты, выклікаў прыхільнасць сваімі правільнымі прыгожымі рысамі. Краўчанка. Дзед Юрка дзядзьку паважае І да яго прыхільнасць мае. Колас.

3. Схільнасць да якога‑н. занятку, да якіх‑н. спраў, учынкаў. — Тут кажуць, што ты маеш вялікую прыхільнасць да радыё, — усміхнуўшыся, сказаў Радзюку Паходня. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заразі́ць, ‑ражу, ‑разіш, ‑разіць; зак., каго-што.

1. Перадаць заразу каму‑, чаму‑н. Заразіць ангінай. // Напоўніць чым‑н., шкодным для жывога арганізма. Заразіць калодзеж. Заразіць паветра міязмамі.

2. перан. Перадаць каму‑н. сваё пачуццё, схільнасць да чаго‑н. Заразіць любоўю да музыкі. □ Сваім новым жаданнем Лясніцкі заразіў і Славіна. Зарэцкі. // Перадаючыся, распаўсюджваючыся, як зараза, ахапіць каго‑н. Глухнуць нават трубкі тэлефона. Заразіў футбол усіх, як грып. Макаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

густ

(польск. gust, ад лац. gustus)

1) адчуванне і разуменне прыгожага (напр. літаратурны г., мастацкі г.);

2) схільнасць, любоў да чаго-н.;

3) манера, стыль;

не па густу — не да спадобы, не па душы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Sálzstreuer

m -s, -

1) сальні́ца

2) раскіда́льнік со́лі (машына) =sam суфікс прыметнікаў, указвае на характэрную якасць, схільнасць, здольнасць да чаго-н.: árbeitsam працаві́ты

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

жылка ж.

1. разм. (крывяносны сасуд) Blútäderchen n -s, -;

2. бат. Áder f -, -n, Bláttader f Bláttrippe f -, -n;

3. (палоска ў горнай пародзе) Áder f -, -n;

4. перан. (здольнасць, схільнасць) Ader f -, -n;

паэты́чная жылка díchterische Áder

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ма́нія

(гр. mania = шаленства, захапленне, цяга)

1) псіхічна хваравіты стан, пры якім свядомасць і пачуцці сканцэнтроўваюцца на адной якой-н. ідэі (напр. м. велічы);

2) перан. моцная цяга, схільнасць да чаго-н. (напр. м. пісаць вершы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэндэ́нцыя ж.

1. Tendénz f -, -en; Hang m -(e)s, Néigung f -, -en (схільнасць);

2. (напрамак развіцця) Trend m -s, -s, Tendénz f;

мець тэндэ́нцыю да чаго-н. die Tendénz háben (zu + inf); tendíeren vi (zu D); zu etw. (D) néigen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)