1. У дарэвалюцыйнай Расіі — вышэйшы калегіяльны орган праваслаўнай рускай царквы; цяпер — дарадчы орган пры патрыярху Маскоўскім і ўсёй Русі. Наступалі.. [справы] звычайна з гаспадарчага ўпраўлення сінода, куды епархіі звярталіся па грошы.«Помнікі».Не папе рымскаму служу І не «свяцейшаму» сіноду! Я аддаю сваю душу Свайму няшчаснаму народу!Купала.
2. Сход духоўных і свецкіх асоб для вырашэння царкоўных спраў пратэстанцкай царквы.
[Ад грэч. synodos — сход.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раздзяліцца на часткі ад рэзкага руху або ад старасці; парвацца.
Вяроўка разарвалася.
Кашуля разарвалася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узарвацца знутры, распасціся на часткі.
Снарад разарваўся.
3.перан. Пра неабходнасць адразу выканаць многа спраў, паспець усюды (разм.).
Я на ўсё не разарвуся.
|| незак.разрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 2 і 3 знач.).
○
Душа (сэрца) разрываецца — пра пачуццё вострай жаласці, шкадавання.
Хоць разарвіся! — ужыв. пры ўказанні на незвычайна вялікую занятасць, неабходнасць быць адразу ў некалькіх месцах.
|| наз.разры́ў, -ры́ву, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Bescháffenheit
f -, -en
1) уласці́васць, я́касць
die ~ des Körpers — целаскла́д
die besóndere ~ — своеасаблі́васць
2) стан (спраў)
je nach ~ der Úmstände — у зале́жнасці ад акалі́чнасцей [абста́він]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Kírsche
f -, -n ві́шня
mit ihm ist nicht gut ~n éssen* [pflücken] — яму́ па́льца ў рот не кладзі́, з ім лепш не мець ніцкіх спра́ў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
report2[rɪˈpɔ:t]v.
1. паведамля́ць, апавяда́ць, апі́сваць;
the newspapers report газе́ты паведамля́юць
2. (on) рабі́ць справазда́чу, рэпарта́ж;
Next week you’ll report on your progress. На наступным тыдні вы раскажаце пра стан спраў.
3. дане́сці (на каго-н.)
4. з’яўля́цца, прыбыва́ць (куды-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
міністэ́рстван Ministérium n -s, -ri¦en;
міністэ́рства заме́жных спраў Ministérium für Áuswärtige Ángelegenheiten, Áußenministerium n;
міністэ́рства уну́траных спраў Ministérium des Ínneren, Ministérium für Ínneres, Ínnenministerium n;
міністэ́рства абаро́ны Ministérium für Vertéidigung, Vertéidigungsministerium n;
міністэ́рства тра́нспарту Verkéhsministerium n, Ministérium für Verkéhrswesen;
міністэ́рства ахо́вы здаро́ўя Gesúndheitsministerium n, Ministérium für Gesúndheitswesen;
міністэ́рства сацыяльнай абаро́ны Ministérium für soziále Fürsorge;
міністэ́рства су́вязі Ministérium für Post- und Férnmeldewesen;
міністэ́рства се́льскай гаспада́ркі Ministérium für Lándwirtschaft;
міністэ́рства га́ндлю Hándelsministerium m, Ministérium für Hándel
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
minister
minist|er
м. міністр;
rada ~rów — савет міністраў;
prezes rady ~rów — старшыня савета міністраў; прэм’ер-міністр;
~er spraw zagranicznych — міністр замежных спраў;
~er spraw wewnętrznych — міністр унутраных спраў;
~er finansów — міністр фінансаў;
~er obrony narodowej — міністр абароны;
~er sprawiedliwości — міністр юстыцыі;
~er bez teki — міністр без партфеля
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ne verba pro farina
Не словы патрэбны, а мука́ (г. зн. справы).
Не слова нужны, а мука́ (т. е. дела).
бел. Многа робіць языком, ды мала рукамі. Слоў ‒ на мех, а спраў ‒ на смех. Каб так смыкам, як языкам.
рус. Не спеши языком, торопись делом. Не столько намолотил, сколько цепом голову наколотил. Много докуки, да нечего в руки. Соловья баснями не кормят.
фр. Il faut des actions et non des paroles (Нужны дела, a не слова).
англ. Bare words bring no barley (Пустые слова не приносят ячменя).
нем. Von schönen Worten wird man nicht satt (Прекрасными словами сыт не будешь). Von Worten wird der Bauch nicht voll, die Nachtigall nicht satt (Словами желудок не будет полон, соловей не станет сыт).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ГЕ́НШЭР
(Genscher) Ганс Дзітрых (н. 21.3.1927, г. Гале, Германія),
палітычны і дзярж. дзеяч ФРГ, дыпламат. Адвакат. У 1945 служыў у вермахце, быў у амер. і брыт. палоне. З 1946 чл. Ліберальна-дэмакр. партыі Германіі. Вучыўся ў Лейпцыгскім (да 1949) і Гамбургскім ун-тах. Пасля расколу Германіі (1949) жыў у ГДР, у 1952 перасяліўся ў ФРГ. З 1952 чл. Свабоднай дэмакр. партыі (СвДП), у 1974—85 яе федэральны старшыня. У 1969—74 міністр унутр.спраў ва ўрадзе В.Бранта. У 1974—92 міністр замежных спраў і нам. федэральнага канцлера (віцэ-канцлер) ва ўрадах Г.Шміта і Г.Коля. Дыпламатычна садзейнічаў палітыцы разрадкі ў адносінах паміж Усходам і Захадам, аб’яднанню Германіі ў 1990, прызнанню ў 1991—92 новых незалежных еўрап. дзяржаў (краін Балтыі, б. рэспублік Югаславіі) і інш.Дэп. бундэстага (з 1965). Ганаровы старшыня СвДП.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кале́гія, ‑і, ж.
1. Група асоб, якая ўтварае адміністрацыйны, дарадчы або распарадчы орган. Калегія Міністэрства народнай асветы. Судзейская калегія. Рэдакцыйная калегія.
2. Аб’яднанне асоб адной прафесіі. Калегія адвакатаў. Калегія прапагандыстаў. Калегія прафесараў.
3. Цэнтральная ўрадавая ўстанова ў Расіі ў 18 ст. Калегія замежных спраў. Ваенная калегія.
4.Уст. Назва некаторых навучальных устаноў. У 1570 годзе езуіты ў Вільні адкрываюць калегію, якая праз дзевяць год ператвараецца ў акадэмію з падрыхтоўчай школай.Шакун.
[Лац. collegium.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)