Рэ́занка ’бульба (рэзаная, насенная)’ (Мат. Гом.; маст., Сл. ПЗБ, ТС), рэ́зынка ’тс’ (Яўс.), рэ́занка, рэ́занчык ’адзін кавалачак пакрышанай бульбы’ (Вешт.), рэ́занка ’рэзь у жываце’ (Нар. словатв., Нас.), ’хустка без махроў’ (ПСл), ’хустка (паўшарсцяная)’ (Мат. Гом.), різанка, рызанка ’невялікая галаўная хустка’ (Сакал.), рэза́нка, рэза́нчык ’адрэзаны кавалак сала’ (ТС), сюды ж рэзанік ’звараная неабіраная перарэзаная бульбіна’ (Нар. словатв.), рэзанікі ’тс’ (ТС, Шатал.), рэзакі́, рэзанкі́, рэзуны́, рэзу́нкі (Вешт. яшчэ назва палавінкі), рэзаны́ ’тс’ (ТС), рэзьнікі ’тс’ (ваўк., Сл. ПЗБ); рэзанкі ’бульбяны суп’ (ЛА, 4, ПСл), рэзкі ’тс’ (ЖНС), рэзанка, рэзкі́ ’тс’ (ТС). Параўн. славац. rezance ’локшыны’, серб. і харв. реза́нцы ’тс’. Ад рэзаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярто́к ’вяроўка ці скручаны дубец, якім прымацоўваецца аглобля да саней; заварацень’ (навагр., Нар. сл.), рус. верто́к ’паварот’, урал., валаг. вертка дать ’зрабіць рэзкі паварот’; ’улізнуць, ухіліцца ад чаго-небудзь’. Бел. лексема — самастойнае ўтварэнне ад вьрт‑ъкъ. Да вярце́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
acrid
[ˈækrɪd]
adj.
1) е́дкі; во́йстры; го́ркі
2) Figur. зье́длівы; рэ́зкі
an acrid disposition — зье́длівая нату́ра
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
brazen
[ˈbreɪzən]
adj.
1) бессаро́мны, наха́бны
2) го́ласны й рэ́зкі
3) мо́сяжны, медзяны́
4) медзяно́га ко́леру
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ся́ўкнуць ’загучаць (пра рэзкі гук у лесе)’ (КСТ), сяўкоті́ты ’пішчаць (пра гусянят)’ (Сл. Брэс., Нар. лекс.), відаць, таго ж паходжання, што і се́ўкаць ’гаварыць злосна’ (ТС). Гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. укр. ся́вкати, сявкоти́ти (пра голас маладых гусей), гл. ЕСУМ, 5, 495.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калаццё, ‑я, н.
Разм. Рэзкі калючы боль; колікі, колька. Каб хоць крыху падбадзёрыць жонку, Аляксей менш скардзіўся цяпер на калаццё, спрабаваў сам тупаць па хаце. Якімовіч. У мяне пачалося такое шалёнае калаццё ў жываце, што я ледзь не страціў прытомнасці. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́лікі, ‑аў; адз. коліка, ‑і, ДМ ‑ліцы, ж.
Рэзкі, востры боль, рэзь у жываце або ў баку. Ні колікаў, ні прыступаў — мінулася бяда, Дапамагла гаючая вада! Валасевіч. Паступова вострая коліка ў палене цішэла, змяншалася і неўзабаве зусім праходзіла. Ставер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крэн, ‑у, м.
1. Нахіл судна або самалёта набок. Раптам рэзкі ўдар страсянуў корпус судна. Траўлер даў крэп. Матрунёнак.
2. перан. Змяненне напрамку дзейнасці, паварот да іншых мэт, задач і пад. Зрабіць крэн у бок паляпшэння работы культурна-асветных устаноў.
[Ад лац. carina — кіль, днішча.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́дкі 1, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які дае хуткі асадак. Садкі памол папяровай масы.
са́дкі 2, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які глыбока асядае ў вадзе (аб параходах, караблях). Вялікія караблі вельмі садкія.
са́дкі 3, ‑ая, ‑ае.
Рэзкі на смак, даўкі. Садкае віно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фрэ́за, ‑ы, ж.
1. Шматразцовы рэжучы інструмент для апрацоўкі паверхні металаў, дрэва, пластмас і інш. Фрэза круціцца настолькі хутка, што здаецца, нібы каля дэталі павісла лёгкае белае воблачка. Васілёнак.
2. Машына для рэзкі торфу, рыхлення глебы і пад. Дарожная фрэза.
[Ад фр. fraise.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)