стратасфе́ра
(ад лац. stratum = слой + sphaira = піар)
слой зямной атмасферы, размешчаны над трапасферай, на вышыні ад 8 — 16 да 55 км.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
барарэцэ́птары
(ад бара- + рэцэптары)
рэцэптары, якія рэгулююць узровень крывянога ціску; размешчаны ў сценках крывяносных сасудаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гіменафо́р
(ад гр. hymen = плеўка, скурка + -фор)
паверхня пладовых цел грыбоў, на якой размешчаны гіменій.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
суба́рктыка
(ад суб- + арктыка)
геаграфічны пояс у Паўн. паўшар’і, размешчаны паміж арктычным і ўмераным паясамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
А́ДЛЕР,
курортны пасёлак у Расіі, у Краснадарскім краі. Размешчаны на Чарнаморскім узбярэжжы Каўказа, у даліне р. Мзымта. Прыморскі кліматычны курорт. Чыг. станцыя. Аэрапорт. Харч. прам-сць.
т. 1, с. 111
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ляду́начка ’ключыкі вясеннія, Primula veris L. macrocalyx Koch.’ Да ляду́нка ’патранташ’, якое з ладу́нка (гл.). (Ла‑ і ля‑ існавалі яшчэ ў ст.-бел. мове з прычыны розных крыніц запазычання: ла‑ з польск. ładunek, ля‑ з ням. Ladung). Матывацыя: кветкі ключыкаў размешчаны на сцябле адна за другой і выглядаюць як ячэйкі патранташа. Рус. ла́дан, лада́н — назвы самых розных раслін і ледуни́ца, ледуне́ц ’чырвоныя парэчкі’, відаць, з бел. лексемай не звязаны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ша́хматны, ‑ая, ‑ае.
1. Звязаны з шахматамі (у 1 знач.). Каля пары шахматыстаў, якія зрэдку мяняліся, заўсёды стаяў невялікі гурток аматараў шахматнай гульні. Колас. // Прызначаны для гульні ў шахматы. Шахматны столік. // Які гуляе ў шахматы, спаборнічае па шахматах. У снежні мінулага года шахматная грамадскасць Савецкай краіны адзначыла стагоддзе з дня нараджэння заснавальніка айчыннай шахматнай школы Міхаіла Іванавіча Чыгорына. «Беларусь».
2. Размешчаны так, як размешчаны клеткі аднаго колеру на дошцы для гульні ў шахматы. У шахматным парадку. □ Трэба было перарысоўваць тонкімі веласіпеднымі калёсамі зграбнай каляскі.. шахматныя квадраты разнастайных пасеваў поля і гарода. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парасо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыстасаванне для засцярогі ад дажджу або сонца ў выглядзе замацаванага на доўгай ручцы складнога каркаса, абцягнутага тканінай.
2. Стрэшка над чым-н.
3. Суквецце, у якога ўсе кветкі размешчаны ў адной плоскасці.
|| памянш. парасо́нік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. парасо́ністы, -ая, -ае і парасо́навы, -ая, -ае.
Парасоністая пальма.
Парасонавыя расліны (морква, пятрушка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ардына́льны
(лац. ordinalis = парадкавы)
размешчаны ў пэўным парадку, напр. а. лік у адрозненне ад кардынальнага ліку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыятані́чны
(гр. diatomkos)
муз. размешчаны паслядоўна ад адной ступені ладу да другой (напр. д-ая гама).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)