antyk, ~u
м.
1. антычнасць;
оkres ~u — перыяд антычнасці;
2. прадмет даўніны; антыкварыят
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Прыдме́та ’прыкмета’: буркаўкі ідуць па вадзе — апяць дошч пойдзіць — прыдмета такая (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Верагодна, кантамінацыя слоў прыкме́та і прадме́т (гл.) з-за страты імі, асабліва апошнім, у жывой гаворцы ўласнай семантыкі, што магло адбыцца ў сувязі з іншамоўнасцю слова, гл. прадме́т. Параўн. аналагічныя рус. дыял. прадме́та ’тс’, придме́т ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
przedmiot, ~u
м.
1. прадмет; аб’ект;
przedmiot badań — прадмет даследавання (вывучэння);
~y codziennego użytku — прадметы штодзённага (шырокага) ужытку;
2. вайск. аб’ект;
przedmiot natarcia — аб’ект наступлення (наступу);
3. грам. аб’ект
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
маналі́т, -у, М -ліце, мн. -ы, -аў, м.
1. Суцэльная каменная глыба, а таксама прадмет, высечаны з яе.
2. Кавалак глебы з непарушаным структурным складам, які паказвае будову глебы ў вертыкальным разрэзе (спец.).
|| прым. маналі́тны, -ая, -ае.
Маналітная калона.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пу́дзіла, -а, мн. -ы, -дзіл, н.
1. Чучала для адпужвання птушак у агародах, садах.
2. перан. Пра чалавека, які адпужвае сваім выглядам, а таксама пра чалавека, вычварна, безгустоўна апранутага (разм.).
3. Тое, чым (той, кім) палохаюць, прадмет боязі, страху.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
заало́гія, ‑і, ж.
Навука, якая вывучае жывёльны свет. // Прадмет выкладання ў сярэдняй і вышэйшай школе. Урокі заалогіі. // Разм. Падручнік па заалогіі. Купіў заалогію і хімію.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абро́ць, ‑і, ж.
Прадмет вупражы, які надзяецца каню на галаву. Сёмка трымаў каня за аброць, упіраўся плечуком у аглоблю. Колас.
•••
Трымаць на аброці гл. трымаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
награні́ць, ‑граню, ‑граніш, ‑граніць; зак., што.
Спец. Апрацаваць граненнем які‑н. прадмет. Награніць крыштальнае шкло. // чаго. Прыгатаваць шляхам гранення нейкую колькасць чаго‑н. Награніць алмазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашту́чны, ‑ая, ‑ае.
Які вылічваецца за кожную штуку, асобны прадмет. Паштучная аплата. // Які выпускаецца, прадаецца і пад. штукамі, не агулам. Паштучны продаж. Паштучная апрацоўка дэталей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плашчані́ца, ‑ы, ж.
Прадмет культу ў праваслаўнай царкве ў выглядзе кавалка тканіны, з намаляваным Хрыстом у труне. Сярод царкоўкі плашчаніца Стаіць між елачак зялёных. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)