прыміты́ўны

(лац. primitivus)

1) просты, не складаны па будове, выкананню (напр. п. механізм);

2) недастаткова глыбокі, надта спрошчаны (напр. п. твор);

3) неразвіты (напр. п-ая асоба).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Маўмы́ра ’надта маўклівы, негаваркі’ (бялын., Янк. Мат., жлоб., Жыв. сл.; бых., Мат. Маг.; маст., Сцяшк. Сл.), ’насуплены, надзьмуты’ (кір., Нар. сл.), ’нясмелы, сарамлівы’ (Бяльк.), моўму́ра ’панурая асоба’ (ТС). Стары балтызм. Параўн. літ. maūmas ’маўклівы, маўчун’. Прасл. суфіксы ‑yra, ‑ura утвараюць экспрэсіўныя назоўнікі (Слаўскі, SP, 1, 27, 28).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сква́пны, ‑ая, ‑ае.

1. Прагны да багацця, хцівы, скупы. Надта ж прагавіты і сквапны быў бацька, надта ж пільнаваў, каб божа барані ніхто і хвілінкі не пасядзеў без работы. Сачанка. — Я чалавек не сквапны і за вялікім не ганюся, — растлумачыў .. [Бабейка] сваю просьбу. Хадкевіч. Не адступаў і бацюшка, хоць добра ведаў, што Хведар сквапны і больш не дасць. Кірэйчык.

2. на што, да чаго. Які прагна імкнецца што‑н. мець у вялікай колькасці; ласы да чаго‑н. [Ратчык:] — А я быў на .. [баравікі] не вельмі сквапны. Новікаў. [Паланевіч:] Я чуў, што .. [Буяк] на выпіўку сквапны. Крапіва. // Пажадлівы. Сквапнымі вачыма Крушынскі аглядае .. прыгожую постаць [Мэры]. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́хаць

1. разм (грымнуць) knállen vi (чым-н mit D);

2. (пра гармату) knállen vi, dónnern vi;

3. (пакласці надта многа) zu viel hinéintun*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пігме́й

(гр. pigmaios = велічынёй з кулак)

1) прадстаўнік нізкарослых плямён у Цэнтральнай Афрыцы і Паўднёва-Усходняй Азіі;

2) перан. чалавек надта малога росту;

3) перан. нікчэмны, абмежаваны чалавек.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Раслі́на ’прадстаўнік расліннага свету’ (Нас., Касп., ТСБМ), раслі́на ’культурная расліна’ (ТС). Параўн. укр. росли́на, польск. roślina, чэш. rostlina, славен. rastlina ’тс’, рус. дыял. раслина́ ’росласць’. Ад *росль, росля (гл.) пры дапамозе суф. ‑ін(а), параўн. рус. поросль, заросли, польск. narośl. Сюды ж расле́нны ’надта ўрадлівы’ (светлаг., SOr, 34, 357).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зна́вец, знаўца і зна́ўца, ‑ы, м.

Чалавек, які валодае спецыяльнымі ведамі, пазнаннямі ў якой‑н. галіне; знаток. Музыку ж ён надта любіў і лічыў сябе закончаным знаўцам яе. Грамовіч. Выдатны майстра і тонкі знаўца жывога слова, Кузьма Чорны па-горкаўску ставіўся да мовы пісьменніка. Кудраўцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насо́хнуць, ‑не; пр. насох, ‑сохла; зак.

1. Засыхаючы, прыстаць, прыліпнуць да чаго‑н. На ботах насохла гразь.

2. Разм. Засохнуць у вялікай колькасці. Насохла дрэў у лесе.

3. Стаць надта сухім. Час быў спякотны, усё насохла. Пальчэўскі. [Недашыцін:] — Гарачыня несусветная. Канюшыну кідалі. Насохла, як перац. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабе́л, ‑у, м.

Тое, што і пабелка. Не надта гожа выглядалі Крывыя сцены пад павел, І петрушоўцы жартавалі, На вапну гледзячы, на мел. І тут жа сказ адкроіў мудры На гэты конт Лямех Аўген: «Прыстаў пабел да гнілых сцен, Як да старой бабулі пудра». Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разна́сцежыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.

Паэт. Расчыніць насцеж. Звычайны дзень, казённа-шэры, падцягнуты і посны — ён разнасцежыў зарана дзверы ў гімназічны пансіён. Вялюгін. Чаму ты плойме выдуманых бед Разнасцежыла сэрца так старанна? Бяда, калі пазнюся на абед, Бяда, калі прыходжу надта рана. Макаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)