неараманты́зм

(ад неа- + рамантызм)

кірунак у літаратуры і мастацтве канца 19 — пач. 20 ст., які выяўляў падабенства да рамантызму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

псеўдаго́тыка

(ад псеўда- + готыка)

стылістычны кірунак у заходнееўрапейскай архітэктуры 18 — пач. 20 ст., які характарызаваўся эклектычным выкарыстаннем форм готыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сенсуалі́зм

(фр. sensualisme, ад лац. sensus = пачуццё, адчуванне)

кірунак у тэорыі пазнання, які лічыць адчуванні, пачуцці галоўнай крыніцай пазнання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фідэі́зм

(фр. fidéisme, ад лац. fides = вера)

кірунак у філасофіі, які падмяняе веды рэлігіяй, імкнецца паставіць веру над розумам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

этаты́зм

(фр. étatisme, ад etat = дзяржава)

кірунак палітычнай думкі, які разглядае дзяржаву як вышэйшы вынік і мэту грамадскага развіцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

накірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак.

1. Пайсці, паехаць куды‑н., да каго‑, чаго‑н., рушыць у якім‑н. кірунку. Накіравацца на сход. Накіравацца да знаёмага. □ Шпаркімі крокамі, а дзе і подбегам накіраваўся дзед на сваю сядзібу. Колас. З кабіны самазвала вылез начальнік зборачнага цэха і вайсковым крокам накіраваўся да трыбуны. Карпаў.

2. Узяць, набыць які‑н. кірунак руху, развіцця. Апошнія прамяні .. [сонца] слізганулі па воднай прасторы, а затым накіраваліся ўгору. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пажада́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, які патрэбны; які адпавядае інтарэсам, патрабаванням. Пажаданыя вынікі. Пажаданы кірунак падзей. □ Грушэўскі адчуў чамусьці непакой за сход: абмеркаванне даклада, а потым вылучэнне кандыдатур магло пайсці не ў пажаданым парадку. Карпюк.

2. Такі, якога чакаюць; жаданы. [Лабановіча і Тукалу] лічылі самымі вясёлымі і пажаданымі людзьмі, якія нікому нічога благога, апроч саміх сябе, не зрабілі. Колас. // Прыемны, мілы. Я лаўлю гэтак добра знаёмы і так пажаданы пах. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАРА́НСКІ Мікалай Мікалаевіч

(27.7.1881, г. Томск, Расія — 29.11.1963),

сав. эканоміка-географ. Герой Сац. Працы (1963). Чл.-кар. АН СССР (1939). Праф. (1929). Выкладаў у Маскоўскім ун-це. Навук. працы па эканам. геаграфіі СССР і замежных краін, тэорыі і метадалогіі эканам. геаграфіі і эканам. картаграфіі. Распрацаваў раённы кірунак у сав. эканам. геаграфіі. Аўтар шэрагу падручнікаў. Дзярж. прэмія СССР 1952.

т. 2, с. 299

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«ГАЗЭ́ТА ЛІТЭРА́ЦКА ВІЛЕ́НЬСКА»

(«Gazeta Literacka Wileńska», «Віленская літаратурная газета»),

першае перыядычнае выданне на тэр. ВКЛ. Выдавалася ў 1760—94 у Вільні на польск. мове як орган Віленскай езуіцкай акадэміі. Мела культ.-асв. кірунак. Напярэдадні паўстання 1794 пад кіраўніцтвам А.Т.Касцюшкі актыўна асвятляла пытанні эканам. і паліт. жыцця. З жн. 1794 наз. «Кур’ер літэвскі», з 1841 «Виленский вестник».

С.В.Говін.

т. 4, с. 434

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДАМА́НАЎ Аляксандр Уладзіміравіч

(н. 17.10.1959, Мінск),

бел. жывапісец. Скончыў Мінскае маст. вучылішча (1978). У жывапісных творах распрацоўвае сюррэалістычны кірунак вобразна-выяўл. трактоўкі: «Рэквіем» (1993), «Імгненне вечнасці», «Натура, якая сыходзіць» (абедзве 1995) і інш. Сярод работ у плакаце: серыі экалагічная (1988) і палітычная (1989), «Быццё» (1990). Працуе таксама ў тэхніцы графічнага дызайну.

А.Л.Атраховіч.

А.Даманаў. Натура, якая сыходзіць. 1995.

т. 6, с. 24

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)