А́НГЛА-МАРА́ТХСКІЯ ВО́ЙНЫ,

захопніцкія войны англ. Ост-Індскай кампаніі супраць маратхскіх княстваў у Індыі. У выніку першай англа-маратхскай вайны (1775—82) княствам навязаны Салбайскі дагавор 1782, паводле якога англ. кампанія атрымала некаторыя землі маратхаў. У другой англа-маратхскай вайне (1803—05) маратхі страцілі ч. сваёй тэр. і прызналі сябе васаламі. У трэцяй англа-маратхскай вайне (1817—18) адны князі падпарадкаваліся англічанам, іншыя аказалі супраціўленне, аднак былі разгромлены. Значная ч. маратхскай тэр. была анексіравана англ. кампаніяй.

т. 1, с. 346

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Тавары́ства ’сукупнасць людзей аднаго рамяства або звання’ (Нас.), ’група людзей, аб’яднаных агульнымі інтарэсамі’, ’блізкасць, заснаваная на такіх адносінах’, ’арганізацыя, у якую ўваходзяць раўнапраўныя ўдзельнікі’ (ТСБМ), ’асацыяцыя, суполка’ (Ласт., Некр. і Байк.), ’кампанія; людзі аднаго ўзросту’ (Сержп. Прымхі; узд., Жд. 1), тавары́ство ’аднагодкі, равеснікі’ (іўеў., чэрв., капыл., лях., пух., Сл. ПЗБ), ’дружбакі, сябры’ (ваўк., лях., пух., Сл. ПЗБ). Дапускаецца запазычанне з польск. towarzystwo з шырокім колам значэнняў, аднак, паводле Векслера (Гіст., 176), у выніку адзначанага ў XV-XVI стст. спрашчэння збегу зычных шляхам адпадзення пачатковага ш перад с: таварыш > таварыства, параўн. у Насовіча: тавары́шства (товари́шство) побач з тавары́ства (товари́ство) ’прыяцельства, сяброўства’, ’група людзей аднаго рамяства або звання’ (Нас.). Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Zrkel

m -s, -

1) цы́ркуль

2) круг, ко́ла

3) гурто́к; кампа́нія

etw. im ~ behndeln — абмярко́ўваць што-н. у гуртку́

4) цыкл; цыркуля́цыя, кругабе́г

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

дабра́цца сов.

1. в разн. знач. добра́ться;

ледзь ~ра́ўся да ха́ты — едва́ добра́лся до до́ма;

нарэ́шце ~ра́ліся да і́сціны — наконе́ц добра́лись до и́стины;

чака́й, дабяру́ся я да цябе́! — погоди́, доберу́сь я до тебя́!;

2. разг. (составиться) подобра́ться;

а́лася кампа́нія — подобрала́сь компа́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВІ́НДЗІШГРЭЦ

(Windischgrätz) Альфрэд (11.5.1787, Брусель — 21.3.1862),

аўстрыйскі военачальнік. Фельдмаршал (1833). Князь. На вайск. службе з 1805. Вызначыўся ў Лейпцыгскай бітве 1813. Галоўнакаманд. габсбургскімі войскамі ў Чэхіі (з 1840). Кіраваў задушэннем Пражскага паўстання 1848, рэв. выступленняў у Вене (кастр. 1848) і Венгрыі (канец 1848 — пач. 1849). 12.4.1849 адкліканы з арміі. Губернатар федэральнай крэпасці Майнц (з 1859). Чл. верхняй палаты аўстр. парламента, кіраўнік кансерватыўнай арыстакратыі (з 1861). Аўтар твора «Зімовая кампанія 1848—1849 гг. у Венгрыі» (1851) пра вайну супраць венг. паўстанцаў.

т. 4, с. 183

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

towarzystwo

towarzystw|o

н.

1. таварыства;

~o akcyjne — акцыянернае таварыства;

~o holdingowe — холдынг-кампанія;

~o ubezpieczeniowe — страхавое таварыства;

2. кампанія;

dotrzymać — ( komu)

~a — скласці каму кампанію;

być obytym w ~ie — умець трымацца на людзях (у кампаніі);

wpaść w złe ~o — трапіць у дрэнную кампанію;

~o od brydża — сябры па брыджу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ГЕ́ЛЬФМАН Геся Меераўна

(Міронаўна; паміж 1852—55, г. Мазыр Гомельскай вобл. — 13.2.1882),

рэвалюцыянерка-народніца. У час вучобы на курсах у Кіеве (1874) вяла рэв. прапаганду сярод рабочых. У 1877 зняволена на 2 гады. З 1879 чл. партыі «Народная воля». На канспіратыўных кватэрах Гельфман у Пецярбургу размяшчалася друкарня нарадавольскай «Рабочей газеты», хаваліся выбуховыя рэчывы, рыхтаваўся замах на Аляксандра II. 15.3.1881 арыштавана і разам з інш. арганізатарамі замаху прыгаворана да павешання; выкананне прыгавору адтэрмінавана ў сувязі з яе цяжарнасцю. Шырокая кампанія ў абарону Гельфман у замежным друку прымусіла цара замяніць пакаранне смерцю на пажыццёвую катаргу. Памерла ў турме ў час родаў.

т. 5, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

kompania

kompani|a

ж.

1. кампанія;

dla ~i dał się Cygan powiesić — за кампанію цыган павесіўся;

2. вайск. рота;

~a honorowa — рота ганаровай варты; ганаровая варта

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

spółka

spółk|a

ж. таварыства; суполка; аб’яднанне; кампанія; прадпрыемства;

~a akcyjna (kapitałowa) — акцыянернае таварыства (аб’яднанне);

~а handlowa — гандлёвае аб’яднанне;

~a ograniczoną odpowiedzialnością — таварыства з абмежаванай адказнасцю;

~а zagraniczna — замежнае прадпрыемства;

powołać ~ę — заснаваць таварыства;

~a siostrzana — даччыная кампанія;

~a joint-venture — сумеснае прадпрыемства;

do ~i z kim — разам; сумесна з кім;

wejść w ~ę — увайсці ў долю

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

debauch

[dɪˈbɔtʃ]

1.

v.t.

1) псава́ць, дрэ́нна ўплыва́ць; зво́дзіць

Bad companions have debauched the boy — Блага́я кампа́нія зьвяла́ хлапца́

2) псава́ць мара́льна, разбэ́шчваць; спакуша́ць

3) займа́цца распу́стай або́ абжэ́рствам, п’я́нствам

2.

n.

1) распу́ста f., абжэ́рства, п’я́нства n.

2) п’я́нка f.

3) о́ргія f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)