Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
лака́льны
(лац. localis)
мясцовы, які не выходзіць за пэўныя межы (напр. л-ая вайна, л-ая з’ява).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
фу́нкцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1.З’ява, якая залежыць ад іншай і змяняецца па меры змянення іншай з’явы.
2. У матэматыцы: закон, паводле якога кожнаму элементу аднаго мноства ставіцца ў адпаведнасць некаторы элемент іншага мноства.
Лінейная ф.
Трыганаметрычная ф.
3. Работа, спецыфічная дзейнасць, што выконваецца органам, арганізмам і пад.
Ф. залоз.
4. Роля, значэнне, назначэнне чаго-н.
Функцыі крэдыту.
5. Абавязак, кола дзейнасці.
Службовыя функцыі.
Функцыі прафкама.
|| прым.функцыяна́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Áuftritt
m -(e)s, -e
1) вы́ступ; вы́хад (на сцэну), з’я́ва (у п’есе)
2) падно́жка, прысту́пка
3) перан. сцэ́на, сутыкне́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ГЛО́РЫЯ
(ад лац. gloria упрыгажэнне, арэол),
аптычная з’ява ў атмасферы ў выглядзе каляровых кольцаў вакол ценю назіральніка (ці прадмета, што знаходзіцца каля яго), калі цень падае на воблака або слой туману. Часта назіраецца ў гарах (калі воблака знаходзіцца ніжэй назіральніка) ці ў час палётаў над воблакамі. Абумоўлена дыфракцыяй святла на кроплях вады. Колеры ў глорыі: унутры блакітны, звонку чырвоны.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРОМ,
гукавая з’ява ў атмасферы, якая суправаджае разрад маланкі. Выклікаецца ваганнямі паветра ў выніку хуткага награвання і расшырэння ўздоўж маланкі (узрыўная хваля). Звычайна чутны на адлегласці не больш як 15—20 км. Раскаты грому тлумачацца тым, што маланка мае вял. даўжыню і гук ад розных яе ўчасткаў даходзіць да назіральніка неадначасова, а таксама адбіццём гуку ад воблакаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЛА́НДЭ МНО́ЖНІК,
каэфіцыент у формуле для вызначэння расшчаплення ўзроўняў энергіі ў магн. полі (гл.Зеемана з’ява). Вызначае маштаб расшчаплення ў адзінках магнетона Бора, а таксама адносную велічыню гірамагнітных адносін. Уведзены ў 1921 ням. фізікам А.Ландэ. Значэнні Л.м. залежаць ад арбітальных і спінавых момантаў асобных электронаў, напр., для чыста арбітальнага моманту Л.м. роўны 1, для чыста спінавага — 2.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
інава́цыя
(лац. innovatio)
1) новаўвядзенне, абнаўленне; укладванне сродкаў у распрацоўку новай тэхнікі, тэхналогіі, навуковыя даследаванні;
2) лінгв. новая з’ява ў мове (напр. лексічная і.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сенса́цыя
(фр. sensation, ад лац. sensus = пачуццё, адчуванне)
1) моцнае ўражанне ад якой-н. падзеі, паведамлення;
2) з’ява, паведамленне, якое выклікае ўсеагульную цікавасць, узбуджэнне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нечака́насць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць нечаканага; раптоўнасць. Нечаканасць сустрэчы. □ Партызан ратавала іх смеласць, выключная нечаканасць іх з’яўлення.Лынькоў.
2. Нечаканая падзея, з’ява, нечаканыя абставіны і г. д. Саша глянула на брата і раптам зразумела, што ён узброены і гатовы да любых нечаканасцей.Шамякін.— Стой! Пароль! — раздаўся вокліч, і Сяміздраў аж падскочыў ад нечаканасці.Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)