прыхілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.
1. Нахіліцца, нагнуцца трохі ўніз.
Дрэвы прыхіліліся да зямлі.
2. да каго-чаго. Шчыльна наблізіцца да чаго-н., прыпасці да каго-н.
Дзіця прыхілілася да бацькі.
3. перан., да каго. Знайсці спагаду ў каго-н., адчуць прыхільнасць да каго-н.
Няма ёй да каго п.
|| незак. прыхіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і прыхі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. каго-што. Старацца знайсці або выявіць.
Ш. у поцемках клямку.
Ш. неабходную кнігу.
Ш. праўду.
Ш. вачамі каго-н. (старацца ўбачыць).
2. каго-што і чаго. Старацца атрымаць.
Ш. заступніцтва.
Ш. работу або работы.
Ш. дапамогі.
3. без дап. Імкнуцца да новага (у навуцы, мастацтве).
|| наз. шука́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Бадзя́цца ’бадзяцца, цягацца, валачыцца; валяцца’ (Шат., Касп., Нас., Янк. Мат., Бір. Дзярж., Гарэц., Бяльк.), ’валяцца’ (Жд.: бадзялася скошаная трава). Слова няяснага паходжання. Параўн. рус. дыял. (зах.) бодя́ться ’тс’, польск. дыял. badziać się, bodziać się ’бадзяцца’ (Карловіч: z Litwy). Даль выказвае (з запытаннем) не вельмі пэўную думку аб паходжанні ад бода́ть ’калоць, біць рагамі’. Магчыма, што гэта дзеяслоў экспрэсіўнага паходжання. Не выключаецца, што ёсць сувязь з бадзя́ць ’неахайна адносіцца, насіць (адзенне, абутак); пэцкаць’ (гл.), укр. гуц. ба́дити (абба́дити) ’знайсці’ (*baditi < *ob‑vaditi да *vada ’перашкода’; першапачаткова ’знайсці, перамагаючы перашкоды’ → ’шукаць, хадзіць шукаючы’ → ’бадзяцца’). Параўн. і палес. бада́ццэ ’пераадольваць цяжкасці; перабівацца’ (Лысенка, ССП). Тады ў бадзя́цца — экспрэсіўная палатальнасць (замест бада́цца). Наўрад ці ёсць сувязь з польск. badać się ’дапытвацца, дашуквацца’. Сюды ж бадзя́га ’валацуга’ (Касп., Нас., Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падзе́цца
1. (знікнуць, прапасці) verschwínden* vi (s), verlóren géhen*;
2. (знайсці сабе месца, прытулак) hínkommen* vi (s), (hín)geraten* vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
replacement [rɪˈpleɪsmənt] n. (for)
1. замяшчэ́нне, заме́на;
They need to find a replacement for Jane. Ім трэба знайсці замену Джэйн.
2. кампенсава́нне;
the replacement of lost books кампенсава́нне згу́бленых кніг
3. перае́мнік; перае́мніца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
вандро́ўніцтва, ‑а, н.
1. Падарожжа. Вандроўніцтва ў далёкія краіны.
2. Пастаянныя пераходы, пераезды з месца на месца; бадзянне. [Пракопа] не пакідала думка: знайсці сабе прыпынак на свеце, а на сваё вандроўніцтва ён глядзеў, як на часовую з’яву. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
це́сцеў, ‑ева.
Які мае адносіны да цесця, які належыць цесцю. Цесцеў дом. Цесцева гаспадарка. □ Цесцева гаворка паддала .. [Няміру] ўпартасці. Чорны. Знайсці даўно ён мог прытулак, Дзе стрэнуць, быццам жаніха. Але прымацкі ложак мулак, Не грэе цесцева страха. Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заме́на, ‑ы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. замяняць, заменьваць — замяніць. Замена старых дэталей новымі.
2. Той, хто (або тое, што) замяняе каго‑, што‑н. Знайсці сабе замену. □ — Стамілася. Гады, дачушка, не тыя ўжо. Замена мне патрэбна. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адшука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Знайсці, выявіць у выніку пошукаў, намаганняў. Яша з дапамогай людзей адшукаў сякіх-такіх родзічаў, але жыў у іх толькі да канца зімы. Кулакоўскі. Ідуць гідролагаў атрады Даўніх рэчышч адшукаць сляды. Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паклясці́, ‑кляну, ‑клянеш, ‑кляне; ‑клянём, ‑кленяце; пр. пакляў, ‑кляла, ‑кляло; зак., каго-што і без дап.
Клясці некаторы час. Андрэй Рыльскі пастаяў, пабедаваў, што няма як знайсці Шпулькевіча, пакляў яго.. і павольна, быццам у глыбокім одуме, пайшоў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)