Гарэць ’гарэць’ (ужываецца таксама ў значэнні ’цвісці’ — Шат., Жд. 2, Сл. паўн.-зах.). Рус. горе́ть, укр. горі́ти, польск. gorzeć, серб.-харв. го̀рети, ст.-слав. горѣти і г. д. Прасл. *gorěti, *gorʼǫ ’гарэць’ (агляд матэрыялу гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 42) звязана з прасл. *grěti, *gъrnъ, *žarъ. У аснове ляжыць і.-е. *guher‑: *guhor‑ ’гарачы, паліць і да т. п.’ Параўн. літ. garė́ti ’гарэць’, ст.-інд. háras ’жар’, ghṛṇóti ’гарыць, свеціць’, ст.-грэч. θέρομαι ’рабіцца гарачым’. Трубачоў, Эт. сл., 7, 42–43; Слаўскі, 1, 322–323; Фасмер, 1, 441; Траўтман, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Sal patriae pluris faciendus, quam hospitis mensa
Родную соль варта цаніць больш, чым чужы абед.
Родную соль следует ценить больше, чем чужой обед.
бел. Хоць еш крапіву ды салому, але пры дому. Дома і салома ядома, а на чужыне і гарачы тук стыне. Усюды добра, а дома лепей.
рус. В гостях хорошо, а дома лучше. И дым отечества нам сладок и приятен (А. Грибоедов). Хорошо на Лону, а не так как на дому. Своя печаль чужой радости дороже.
фр. On n’est nulle part aussi bien que chez soi (Нигде не бывает так хорошо, как у себя дома).
англ. East, West, home is best (Восток, запад, а дом лучше).
нем. Ost, West, zu Hause best (Восток, запад ‒ лучше всею дома).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
burning2 [ˈbɜ:nɪŋ] adj.
1. ве́льмі мо́цны, нясце́рпны (пра пачуцці);
a burning desire мо́цнае жада́нне
2. ве́льмі ва́жны, актуа́льны; пі́льны, во́стры;
a burning issue актуа́льнае пыта́нне
3. мо́цны, пяке́льны, пяку́чы (пра боль)
4. гара́чы, пяке́льны;
the burning sun пяке́льнае со́нца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
warm2 [wɔ:m] adj.
1. цёплы;
warm to the touch цёплы наво́бмацак;
get/grow warm цяпле́ць, станаві́цца цяпле́й; грэ́цца, саграва́цца
2. сардэ́чны, гара́чы;
give a warm welcome сардэ́чна прывіта́ць;
warm thanks сардэ́чная падзя́ка
3. гара́чы, па́лкі;
warm support гара́чая падтры́мка
♦
make it/things warm for smb. infml выжыва́ць каго́-н.; дапяка́ць каму́-н.;
keep a seat/a place warm for smb. infml захо́ўваць ме́сца/пост для каго́-н.;
(as) warm as toast infml : We are as warm as toast. ≅ Нам цёпла як на печы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
запа́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да запалу 1 (у 1 знач.). Запальны шнур.
2. Прызначаны для запальвання. Запальныя кулі. Запальная бомба.
3. Гарачы, хвалюючы. Кажуць, Слава перадала ёй частку сваёй сілы, і хто ідзе міма бярозкі, той чуе, якім запальным заклікам да помсты прасякнут яе шум. Хадкевіч. У гарачыя з апальныя словы[Вера Засуліч] укладвае сваё глыбокае абурэнне супроць тых, хто ставіць палкі ў кола вялікага будаўніцтва. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарачыня́, ‑і, ж.
1. Высокая тэмпература паветра, нагрэтага сонцам, печчу і інш. З поля.. шугалі хвалі гарачага паветра. Сцяпан ажно захлынуўся ад гарачыні. Шамякін. Ад печы дыхала гарачынёй. Алешка. // Гарачы летні час; спёка. Над палеткамі вісіць жнівеньская гарачыня. Васілевіч.
2. Цеплыня, якая выклікаецца ў целе прылівам крыві ў час моцнага душэўнага ўзрушэння. Затросся дзед Талаш. Ком гарачыні пакаціўся дзесь у сярэдзіне каля сэрца. Колас.
3. перан. Парыў, запал. Гарачыня пачуццяў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапо́ля, ‑і; мн. тапо́лі, ‑яў; ж. і то́паль, ‑я і ‑ю; мн. то́палі, ‑яў; м.
1. ‑і, ж. і ‑я, м. Дрэва сямейства вярбовых. Пірамідальная таполя. □ Ціха пашумлівала .. лістамі маладая таполя. Кулакоўскі. Аднойчы .. [Лабановіч] заўважыў: летам у гарачы дзень падае снег! Гэта цвілі таполі і іх белы пух плаваў на ветры. Колас. Топаль, хоць і цвіце, насення не дае. «Беларусь».
2. ‑і, ж. і ‑ю, м.; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sticky [ˈstɪki] adj.
1. лі́пкі, ліпу́чы, кле́йкі
2. infml гара́чы і вільго́тны, па́рны (пра надвор’е);
It’s sticky today. Сёння парыць як у лазні.
3. infml ця́жкі, непрые́мны;
come to a sticky end ке́пска ско́нчыць;
a sticky wicket BrE, infml ця́жкае стано́вішча
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ardent
[ˈɑ:rdənt]
adj.
1) по́ўны запа́лу, энтузіясты́чны; па́лкі; стара́нны, шчы́ры
an ardent student of history — стара́нны студэ́нт гісто́рыі
ardent speech — па́лкая прамо́ва
2) гару́чы, пяку́чы; агні́сты; палымя́ны; гара́чы
•
- ardent spirits
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
slacken
[ˈslækən]
1.
v.t.
1) аслабля́ць (намага́ньні пры пра́цы)
2) паслабля́ць (каню́ папру́гі)
2.
v.i.
1) паслабля́цца
2) запаво́львацца
Work slackens on a hot day — Пра́ца запаво́льваецца ў гара́чы дзень
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)