Ве́рша ’прылада лавіць рыбу’ (БРС, Гарэц., Сцяшк. МГ); ’венцер’ (Мат. Гом.); ’рыбалоўная прылада з дубцоў або дроту (ніцей) з конусападобным уваходам’ (КТС, Крыв., Шатал.). Укр. ве́рша ’сплеценая з лазы рыбалоўная прылада, якая мае форму лейкі’, рус. ве́рша, арханг. верш, польск. wiersza, даўн. wirsza, в.-луж., н.-луж. wjerša, чэш. vrše ’тс’, славац. vrša, vrška ’прылада для лоўлі рыб, птушак’, славен. vrša, серб.-харв. вр̑ш, вр̑ша, вр̑шка, вр̑шва, балг. връша, макед. врша ’рыбалоўная прылада, верша’. Прасл. vьrža < vьrz‑ja ад vьrzti ’вязаць’ < *u̯erg̑ʼh‑si̯a (Покарны, 1154; Траўтман, 355; Махэк₂, 701), а не ад vьrša < vьrx‑ja, як сцвярджаюць Фасмер, 1, 302; Шанскі, 1, В, 70; КЭСРЯ, 57; Рудніцкі, 367, і не звязана са ст.-слав. врѣщи ’малаціць’ (Праабражэнскі, 1, 78).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стихI
1. (стихотворная речь) верш, род. ве́рша м.;
разме́р стиха́ паме́р ве́рша;
2. мн. стихи́ ве́ршы, -шаў;
чита́ть стихи́ чыта́ць ве́ршы;
3. (строка стихотворения) радо́к, -дка́ м.;
4. (в библии) сціх, род. сціха́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
гармані́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да гармоніі (у 3 знач.); заснававы на прынцыпах гармоніі. Гарманічны рад. Гарманічны стыль у музыцы.
2. Стройны, мілагучны, зладжаны. Гарманічны верш.
3. Поўны гармоніі (у 2 знач.); які знаходзіцца ў стройным спалучэнні, у адпаведнасці з чым‑н. Уяўленні аб пажаданым, гарманічным грамадскім ладзе жывіліся ясным розумам народа, які захаваў багацейшы вопыт гісторыі. Перкін.
4. Спец. Раўнамерны, рытмічны. Гарманічныя ваганні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варыя́цыя, ‑і, ж.
1. Відазмяненне другарадных элементаў чаго‑н. пры захаванні асноўнага. Варыяцыі сцэны спектакля. // Спец. Некаторыя змены асноўнага тыпу ў раслін і жывёл. // Змена рытму, мелодыі, гармоніі пры захаванні асноўнай тэмы. Тэма з варыяцыямі.
2. Варыянты распрацоўкі або паўтарэння асноўнай тэмы. Купалаўскі верш «Мая хатка» з’яўляецца па сутнасці вольнай варыяцыяй на тэму аналагічнага верша Багушэвіча «Мая хата». Івашын.
3. У матэматыцы — змяненне віда функцыі велічынь.
[Ад лац. variatio — змяненне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
scan
[skæn]
v.t. (-nn-)
1) ува́жна глядзе́ць або́ прыгляда́цца да каго́-чаго́
2) зірну́ць; бе́гла прагле́дзець
3) дзялі́ць радкі ве́рша на сто́пы
4) скандава́ць
а) чыта́ць або́ рэцытава́ць верш
б) выра́зна вымаўля́ць сло́вы
5) Comput. сканава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
згу́стак, ‑тка, м.
Густая маса, камячок, які ўтварыўся пры загусценні вадкасці. Згустак смятаны. □ Пятрусь Саўчык выцер потным рукавом згусткі крыві і прышпорыў каня. Каваль. // перан.; чаго. Канцэнтрацыя, сканцэнтраванне чаго‑н. Рылееў не пісаў спецыяльна песні, песню стварыў народ, які адабраў самы згустак тэксту ў сорак радкоў з адной думы, названай Рылеевым «Смерць Ермака». «Беларусь». Верш «Мінула пара дзявочая...» — сапраўды выхаплены з жыцця згустак чалавечай радасці, замілаванасці, смутку. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліры́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лірыкі (у 1 знач.). Лірычны паэт. // Які з’яўляецца лірыкай. Лірычны верш. Лірычная паэма. // Які з’яўляецца аб’ектам апісання ў лірыцы. Лірычны герой.
2. Прасякнуты лірызмам, паэтычнай узнёсласцю. Лірычны пейзаж.
3. перан. Разм. Чуллівы, эмацыянальна ўзвышаны. Лірычны настрой. □ Дарога, яе прысады настройвалі Русаковіча на лірычны лад. Паслядовіч.
4. Мякка-пявучы, далікатны па тэмбру (пра голас). Лірычны тэнар. Лірычнае сапрана.
•••
Лірычнае адступленне гл. адступленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bezkrwisty
bezkrwist|y
1. бяскроўны, анемічны; бледны;
~e wargi — бяскроўныя вусны;
~a twarz — бяскроўны (бледны) твар;
2. бяскроўны; нежывы; невыразны;
~y wiersz — бяскроўны (невыразны) верш
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
scan2 [skæn] v.
1. разгляда́ць, ува́жліва глядзе́ць; вывуча́ць, падрабя́зна разбіра́ць;
scan smb.’s face ува́жліва ўзіра́цца ў чый-н. твар;
scan a book closely ува́жліва ўчы́твацца ў кні́гу
2. прагляда́ць, прабяга́ць вачы́ма;
scan the bill прагляда́ць афі́шу
3. comput. скані́раваць; прагляда́ць, правяра́ць
4. скандзі́раваць; чыта́ць рытмі́чныя ве́ршы;
scan a poem скандзі́раваць верш;
This verse won’t scan. У гэтым вершы няма памеру.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
repeat
[rɪˈpi:t]
1.
v.t.
1) паўтара́ць; рабі́ць ізно́ў
to repeat an error — паўтары́ць памы́лку
to repeat a poem from memory — прадэклямава́ць верш напа́мяць
Repeat the oath after me — Паўтара́й прыся́гу за мно́ю
2) каза́ць і́ншым (сакрэ́т)
2.
n.
паўтарэ́ньне n.
•
- repeat oneself
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)