szubienica

ж. шыбеніца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Рэ́лі ’арэлі’ (Бяльк.), рэ́ля ’гушкалка’ (Мат. Гом.); рэ́лішыбеніца’ (Дабр., Этн.). Укр. ре́ля ’гушкалка’, рус. ре́ли ’арэлі’. Да ст.-рус. рѣль ’перакладзіна; насціл з бярвенцаў’, ст.-бел. рель ’перакладзіна; шыбеніца; насціл’. Гл. далей арэлі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

геста́па, нескл., н.

Тайная дзяржаўная паліцыя ў фашысцкай Германіі, якая вылучалася крывавымі метадамі расправы са сваімі ахвярамі. Там, у гестапа, гаспадаром усяго быў кат ды яго памочнікі — пісталет і шыбеніца. Кавалёў.

[Ням. Gestapo — скарачэнне ад Geheime Staatspolizei.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

stryczek

м.

1. вяроўка з пятлёю (на шыбеніцы);

zarobić na stryczek — заслужыць пятлю (шыбеніцу);

2. перан. вяроўка, пятля, шыбеніца;

czeka go stryczek — яго чакае пятля (вяроўка, шыбеніца); шыбеніца па ім плача

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ві́сельня, ві́сільняшыбеніца’ (КЭС, лаг.; БРС, КТС) — ад *вісель (параўн. рус. вяц. висель ’коўш’, славен. víselj ’жолуд (у загадцы)’, балг. висел ’нешта павешанае, тое, што вісіць’ і суф. Nomen loci ‑ня.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жаро́лкашыбеніца’ (ЭШ). Параўн. рус. дан., цвяр. жере́лка, жерёлка ’каўнер’, кур., маск., куйбыш. ’бусы’. Відаць, той самы семантычны ход, што ў фраземе сталыпінскі гальштук ’кара праз павешанне’. Корань прадстаўлены ў жарало́ (гл.) са знач. ’горла’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

gibbet

[ˈdʒɪbɪt]

1.

n.

шы́беніца f.

2.

v.t.

1) ве́шаць на шы́беніцы

2) выстаўля́ць на публі́чны по́сьмех (у прэ́се)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

вісельня, шыбеніца; віселіца, вісельніца (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Ве́шалка ’полка або стойка з кручкамі (калочкамі), на якія вешаюць адзенне’ (КТС, БРС, Сцяшк. МГ); ’вешалка ў адзенні’ (Сцяшк. МГ), укр. ві́шалка ’паліца-вешалка’, рус. ве́шалка ’тс’, балг. дыял. вешалкашыбеніца’. Гэта параўнальна новае ўсходнеславянска-балгарскае ўтварэнне, відавочна, ад вѣшало (< věšati) і суф. ‑к‑a (Nomina loci), а не непасрэдна ад вешаць, як мяркуе П. Сцяцко (Нар., 116).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Glgen

m -s, - ві́сельня, шы́беніца

j-n an den ~ brngen* — адпра́віць каго́-н. на шы́беніцу

◊ an den ~ ghen* — ле́зці ў пятэ́р

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)