на́бадры, ‑аў; адз. няма.

1. Паўшоры; шлеі.

2. Разм. Тое, што і шоры (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашо́рыць

‘надзець шоры на каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зашо́ру зашо́рым
2-я ас. зашо́рыш зашо́рыце
3-я ас. зашо́рыць зашо́раць
Прошлы час
м. зашо́рыў зашо́рылі
ж. зашо́рыла
н. зашо́рыла
Загадны лад
2-я ас. зашо́р зашо́рце
Дзеепрыслоўе
прош. час зашо́рыўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

blinker [ˈblɪŋkə] n. infml

1. сігна́л мірга́ннем святла́

2. pl. blinkers шо́ры, ко́нскія наво́чнікі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

На́бадры ’шоры, шляя’ (БРС), ’шлеі, частка збруі’ (Янк. БФ. 297, слуц., Сл. бел. нар. фраз.), ’медныя бляхі для збруі’ (Лупсякоў, Фальк. Гом.), на́бадрыкі ’шоры’ (стаўбц., Нар. сл.). Відаць, фанетычна змененае набе́дры, набе́дрыкі (набэ́дрыкі) ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Áugenklappe

f -, -n наво́чнік, шо́ры (для коней)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

нагла́зник м.

1. наво́чнік, -ка м.

1. (на уздечке) шо́ры, -раў ед. нет;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Набе́дры, набедрыкі ’шлеі, частка збруі’ (докш., бабр., Янк. Мат., Янк. 1), ’шоры’ (карэл., Янк. Мат.), ’бакавыя раменьчыкі на мордзе каня’ (Маслен.), ’рамяні, каб хамут на вушы не падаў’ (ТС). Ад бядро (бо шляя апаясвае круп каня), значэнне ’шоры’, ’частка вузлы’ ў выніку падабенства па функцыі, параўн. Сцяцко, НЛС; параўн. таксама іншую назву гэтай дэталі — на‑рытнікі (гл.), корань якой Непакупны (Балто-северно-слав. яз. связи 48) звязвае з літ. rietas ’бядро’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Паўшарке́ ’збруя на тулаве каня’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Да паў- і шоры (гл.). Сюды ж паўшоры, паўшоркі ’шлеі ў вупражы’ (шальч., смарг., Сл. ПЗБ; Шат.). Параўн. таксама польск. półszorek ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Schéuklappe

f -, -n часцей pl шо́ры

~ háben — перан. быць у шо́рах

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

хаму́т, -а́, М -муце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Частка вупражы ў выглядзе драўлянага каркаса, абкладзенага з унутранага боку мяккім лямцам, якая надзяваецца каню на шыю.

2. перан. Абуза, клопаты, паднявольнае становішча (разм.).

Зняць х. з сябе.

Хто згадзіўся надзець шоры, той надзене і х. (з нар.).

3. Прыстасаванне кальцавой формы для змацоўвання, злучэння чаго-н. (спец.).

4. Грубы, некультурны чалавек, хам (разм., груб.).

|| памянш. хаму́цік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 3 знач.).

|| прым. хаму́тны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)