цяжары́ць

‘станавіцца цяжарнай; абцяжарваць каго-небудзь, ускладняць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цяжару́ цяжары́м
2-я ас. цяжары́ш цяжарыце́
3-я ас. цяжары́ць цяжара́ць
Прошлы час
м. цяжары́ў цяжары́лі
ж. цяжары́ла
н. цяжары́ла
Загадны лад
2-я ас. цяжары́ цяжары́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час цяжаручы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

gravity [ˈgrævəti] n.

1. phys. сі́ла прыцяжэ́ння; цяжа́р; сі́ла цяжа́ру;

the centre of gravity цэнтр цяжа́ру;

the law of gravity зако́н сусве́тнага прыцягне́ння

2. fml сур’ёзнасць; небяспе́чнасць (сітуацыі)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дамкра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.

Прылада для пад’ёму цяжару на невялікую вышыню.

Рэечны д.

Гідраўлічны д.

|| прым. дамкра́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

center of gravity

цэ́нтар цяжа́ру

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

улама́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., уло́міцца; улама́ўся, -ма́лася; зак. (разм.).

Праламацца пад уздзеяннем цяжару.

Дах уламаўся.

|| незак. уло́млівацца, -аецца і уло́мвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апо́ўзень, -зня, мн. -зні, -зняў, м.

Грунт, парода, што пад дзеяннем вады, свайго цяжару спаўзае па схіле ўніз.

Берагавы а.

|| прым. апо́ўзневы, -ая, -ае.

Апоўзневыя працэсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самацёкам, прысл.

1. Сілай свайго цяжару (пра рух вадкасці і сыпкіх рэчываў).

Вада ідзе с.

2. перан. Стыхійна, неарганізавана, без планавага кіраўніцтва.

Работа не пойдзе с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гравіме́тр, ‑а, м.

Прыбор, якім вымяраюць паскарэнне сілы цяжару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перагру́зкі, -зак, адз. перагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

1. гл. перагрузіць.

2. Перавышэнне нармальнай для каго-, чаго-н. сілы цяжару, тэмпературы і пад. (спец.).

Пераносіць атмасферныя п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мікраша́лі, ‑яў; адз. няма.

Спец. Шалі для ўзважвання вельмі малога цяжару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)