залучы́ніць
‘засвяціць (загарэцца), як ад лучыны (як лучына); узнікнуць у памяці’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
залучы́ніць |
залучы́няць |
| Прошлы час |
| м. |
залучы́ніў |
залучы́нілі |
| ж. |
залучы́ніла |
| н. |
залучы́ніла |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
залучы́ніўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
созда́ться ствары́цца; (возникнуть) узні́кнуць; (появиться) паяві́цца, з’яві́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заснава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нуе́цца; зак.
Узнікнуць, утварыцца.
Заснавалася новая вёска.
|| незак. засно́ўвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зарадзі́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́дзіцца; зак.
Узяць пачатак, узнікнуць.
Зарадзілася задумка напісаць раман.
|| незак. зараджа́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зарадзі́ць
‘узнікнуць; даць ураджай’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зараджу́ |
заро́дзім |
| 2-я ас. |
заро́дзіш |
заро́дзіце |
| 3-я ас. |
заро́дзіць |
заро́дзяць |
| Прошлы час |
| м. |
зарадзі́ў |
зарадзі́лі |
| ж. |
зарадзі́ла |
| н. |
зарадзі́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
зарадзі́ |
зарадзіце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
зарадзі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зда́цца
‘паказацца, паўстаць, узнікнуць у думках’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зда́мся |
здадзі́мся |
| 2-я ас. |
здасі́ся |
здасце́ся |
| 3-я ас. |
зда́сца |
здаду́цца |
| Прошлы час |
| м. |
зда́ўся |
здалі́ся |
| ж. |
здала́ся |
| н. |
здало́ся |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
зда́йся |
зда́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
зда́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пача́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чне́цца; зак.
Узнікнуць, пачаць адбывацца, наступіць.
Праца пачалася.
Пачалося лета.
|| незак. пачына́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зажада́цца, -а́ецца; безас.; зак.
Узнікнуць, з’явіцца ў каго-н. (пра жаданне), захацецца.
◊
Зажадалася кабыле воцату (разм., асудж.) — захацелася невядома чаго.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узніка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да узнікнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утвары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -во́рыцца; зак.
Атрымацца, узнікнуць.
Утварыліся снежныя завалы.
Утварылася новае таварыства.
|| незак. утвара́цца, -а́ецца.
|| наз. утварэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)