зелёный в разн. знач. зялёны;

зелёная у́лица зялёная ву́ліца;

зелёная тоска́ (ску́ка) страшэ́нная нуда́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Моташлівы ’моташны’, моташны ’ад якога становіцца блага’, ’агідны, прыкры’ (ТСБМ, Шат., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ; мазыр., Шн. 2; полац., Нар. лекс.), моташна ’трохі страшнавата’ (КЭС, лаг.), ’млосна’ (віл., Сл. ПЗБ). Да рус. тошно (< тоска ’туга, смутак’), да якога дадаецца экспрэсіўны прэфікс мо‑ (гл. Мяркулава, Этимология–1974, 74).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сухата́ ж.

1. разг. сухота́, су́хость;

2. (чрезмерно сухая погода) сухота́, сушь;

3. (тоска, грусть) сухота́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кручи́на ж., фольк. журба́, -бы́ ж.; (печаль) сму́так, -тку м., марко́та, -ты ж.; (тоска) туга́, -гі́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сму́так, -тку м. грусть ж., печа́ль ж., скорбь ж., тоска́ ж., кручи́на ж.;

сусве́тны с. — мирова́я скорбь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГЕ́ЙНЭ-ВА́ГНЕРЭ (Heine-Vāgnere; Гейне-Вагнер) Жэрмена Леапольдаўна

(н. 23.6.1923, Рыга),

латышская спявачка (лірыка-драм. сапрана). Нар. арт. СССР (1969). Скончыла Латв. кансерваторыю (1950). У 1950—75 салістка Латв. т-ра оперы і балета. Дасканалае вак. майстэрства спалучаецца ў яе творчасці з яркім драм. талентам. Сярод партый: Банюта («Банюта» А.Калніньша), Спідола («Агонь і ноч» Я.Медыня), Гундэга («Прынцэса Гундэга» А.Скултэ), Леанора, Дэздэмона, Аіда, Тоска, Віялета («Трубадур», «Атэла», «Аіда», «Тоска», «Травіята» Дж.Вердзі), гал. партыі ў операх Р.Вагнера «Тангейзер», «Лаэнгрын», «Валькірыя» і інш. Выканала партыі сапрана ў 9-й сімфоніі Л.Бетховена, «Рэквіеме» Вердзі, «Асуджэнні Фауста» Г.Берліёза і інш. Дзярж. прэмія Латвіі 1957.

т. 5, с. 135

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДАРКЛЕ́ (Darclée; сапр. Харыклі-Хартулары; Haricly Hartulari) Харыклея

(10.6.1860, г. Брэіла, Румынія — 10.1.1939),

румынская спявачка (лірыка-драм. сапрана). Музыцы вучылася ў Вене, Бухарэсце, удасканальвалася ў Парыжы. У 1888 дэбютавала ў т-ры «Гранд-Апера» (Парыж) у партыі Маргарыты («Фауст»), падрыхтаванай пад кіраўніцтвам Ш.Гуно. Гастраліравала ў многіх краінах. Валодала моцным прыгожым голасам мяккага тэмбру, дасканалай тэхнікай, яркім сцэн. дараваннем. Дыяпазон яе голасу дазваляў выконваць партыі лірыка-каларатурнага і мецца-сапрана: Дэздэмона, Віялета («Атэла», «Травіята» Дж.Вердзі), Эльза («Лаэнгрын» Р.Вагнера), Неда («Паяцы» Р.Леанкавала), Мімі, Тоска, выкананая ўпершыню («Багема», «Тоска» Дж.Пучыні), Валянціна («Гугенот Дж.Меербера), а таксама напісаныя для яе гал. партыі ў операх Леанкава («Заза»), П.Масканьі («Ірыс»), А.Каталані («Валі»).

Х.Даркле.

т. 6, с. 54

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нэ́ндза обл.

1. ж. тоска́;

2. ж. (бедственное положение) нужда́, нищета́;

3. м. и ж. (о человеке) ны́тик м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сашчамі́ць сов., прям., перен., разг. сжать, сти́снуть;

с. зу́бы — сжать (сти́снуть) зу́бы;

туга́і́ла сэ́рцатоска́ сжа́ла (сти́снула) се́рдце

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гнести́ несов.

1. уст. душы́ць, ці́снуць, гне́сці;

2. перен. (приводить в подавленное состояние) гне́сці, му́чыць;

тоска́ гнетёт нуда́ гняце́;

3. (притеснять) прыгнята́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)