◎ Пераштупува́ць, в.-дзв. піраішпупувсіць ’перастрачыць шво’ (Сл. ПЗБ) — з ням. stopfen ’цыраваць’ (тамсама, 3, 521).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пляўцець ’ільсніцца’ (ганц., Сл. ПЗБ). З бляўцець ’тс’ — балтыз. м. Параўн. ліг. hliaūkti ’ільсніцца’ (Грынавяцкене, тамсама).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́плі ’адросткі пер’яў пасля лінькі птушак’ (ігн., Сл. ПЗБ). Балтызм, параўн. літ. pyplys ’тс’ (Грынавяцкене, тамсама).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прага́ра ’пражора’ (Сцяшк. Сл.). Запазычанне з літ. pragaras ’тс’. Сюды ж прага́рпы ’працавіты’ (тамсама), відаць, ’прагны да работы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АСТА́ХАВА Ганна Міхайлаўна
(4.7.1886, г. Кранштат Ленінградскай вобласці — 30.4.1971),
руская фалькларыстка. Д-р філал. н. (1944). Скончыла жаночы пед. ін-т (Пецярбург, 1908). За час экспедыцый у Карэліі, на Пінезе, Мязені і Пячоры, у Памор’і і Сібіры, Маскоўскай і Ленінградскай абл. сабрала больш за 10 тыс. фалькл. твораў. Даследавала быліны, замовы, галашэнні, частушкі, рабочы фальклор. Пры вывучэнні паходжання і гісторыі гераічнага эпасу звярталася да бел. фальклору. Даследавала бел. казачны эпас, паходжанне казак на былінныя сюжэты ў беларусаў і ўкраінцаў (кн. «Народныя казкі пра асілкаў рускага эпасу», 1962).
Літ.:
А.М.Астахова: (К 70-летию со дня рождения) // Русский фольклор. М.; Л., 1956. [Вып.] 1;
Путилов Б.Н. Печатные работы А.М.Астаховой с 1957 г. // Тамсама. 1968. [Вып.] 11;
Мельц М/Я., Митрофанова В.В. Памяти А.М.Астаховой (1886—1971) // Тамсама. 1972. [Вып.] 13.
т. 2, с. 46
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Пераскі́каць ’пераскокваць’ (шальч., Сл. ПЗБ), пераскікну́ць ’пераскочыць’ (смарг., тамсама). Да пера- (гл.) і скік ’скок’ (смарг.), скакаць, скакануць ’скакаць, скокнуць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́давалкі ’тонкія жэрдкі наверсе плыта’ (барыс, JP, 54, 1–2, 29). Паводле Бяднарчука (тамсама), ад падвабіць ’падкласці’, гл. падвагі, падвапіна ’падруба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плывуне́ц ’ранні баравік’ (уздз., мсцісл., Нар. словатв.). Да плыць, выплыва́ць (гл.). Матывацыя: баравікі з’яўляюцца тады, калі каласуе жыта = ’выплывае” ў трубку”’ (тамсама).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плаўба́ ’плаванне’ (Стан.). Новаўтварэнне паводле чэш. plavba ’тс’. Ад яго пры дапамозе бел. суф. ‑(б)іт утворана таксама плаўбіт ’матрос’ (тамсама). як барацьбіт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піскані́ ’мужчынскія асобіны канапель’ (віц., ДАБМ), пыскіпі ’тс’ (хоцім., тамсама). Да плоскую ’маніцы’ (гл.), варыянт паскані ’тс’ (гл.) з няяснай зменай у вакалізме.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)