Після́к ’сухая трава’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), піссяксівец, Nardus stricta L.’ (Расл. св.). Гл. пяток ltc©

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ты́пец (ты́пэц, тэ́пыц) ‘сівец, Nardus stricta L.’ (драг., Шатал.), тыпэ́ць ‘тс’ (Сл. Брэс.), тэ́пыц (драг., Жыв. НС). Гл. ціпец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

быльнёг, ‑нягу, м.

Тое, што і быльнік. На агароджы, на бадай што голых ужо вішнях, на прыдарожным быльнягу вісела павуцінне «бабінага лета». Шамякін. Там [на пустцы] нават трава людская не расце. Адзін сівец з быльнягом толькі раскашуюцца ўлетку. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кумша́сівец’. Параўн. літ. kimša ’мох’ (Сл. паўн.-зах., 2, 570). Структура слова сведчыць на карысць балт. паходжання, але дакладнай крыніцы не знойдзена.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спа́свіць, спасу, спасеш, спасе; спасём, спасяце, спасуць і спасу, спасвіш, спасвіць; спасвім, спасвіце, спасвяць; пр. спасвіў, ‑віла; заг. спасі; зак., што.

Зрабіць патраву або зрасходаваць на падножны корм. Збуяў сівец, яго не спасвілі і скацінай: улетку травы хапае. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Му́шка1сівец, Nardus stricta L.’ (браг., Шатал.). Да мы́чка3 (гл.).

Му́шка2 ’шчацінне на назе каля капыта’ (браг., Шатал.). Да мы́чка2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кушо́тсівец, Nardus L.’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kešetys ’трава, падобная на хвошч’ (Сл. паўн.-зах., 2, 596; Шатал.), параўн. літ. kūšažole, kūšgemriai ’шорсткая трава, якая расце каля балота’, kušenos ’рэшткі саломы або сена’ (Весці, 1969, 4, 125). Балтызм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сіваба́віна Пясчаная неўрадлівая светлага колеру глеба з прымессю чарназёму; падзол (Стаўбц.). Тое ж сівапе́с (Сал.), сіваба́йня (Стаўбц.), сіве́ц (Ст.-дар.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

шчаці́ніцца, ‑ніцца; незак.

Падымацца ўгору, уставаць тарчма. Гэта быў стары дзед з жоўтым, як воск, тварам, на якім шчацінілася сівая няголеная барада. Арабей. // перан. Стаяць шчаціннем, нагадваць сабой шчацінне. Крыху зводдаль, ад лесу, шчацініўся малады хвойнічак. Ваданосаў. На мурожных грудах чарнеў пасохлы дзяцельнік і малачайнік, шчацініўся рэдкі сівец. С. Александровіч. // перан. Быць пакрытым чым‑н. калючым, што нагадвае сабой шчацінне. Палеткі шчацініліся калючым іржэўнікам. Дудо.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АЛІГАТРО́ФЫ

[ад аліга... + ...троф(ы)],

расліны і мікраарганізмы, здольныя развівацца ў асяроддзі з нізкай канцэнтрацыяй пажыўных рэчываў. Да алігатрофных раслін Беларусі, якія растуць на глебах, бедных элементамі мінер. харчавання, належаць сфагнавыя імхі, верас звычайны, сівец стаячы, цмен пясчаны, агаткі двухдомныя, падвей похвенны, багун балотны, журавіны і інш. расліны вярховых балотаў, сухадолаў і пяскоў. Алігатрофныя мікраарганізмы жывяцца простымі арган. злучэннямі — арган. к-тамі, спіртамі. Многія з іх маюць прыстасаванні для павелічэння паверхні клеткі (спіральная будова клетак у спірылы, прастэкі ў прастэкабактэрый).

т. 1, с. 255

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)