стачы́ць³, стачу́, сто́чыш, сто́чыць; сто́чаны; зак., што.
1. Злучыць швом.
С. дзве полкі.
2. Звязаўшы канцы, зрабіць даўжэйшым.
С. вяроўку.
3. Змацаваць зваркай (спец.).
С. трубы.
|| незак. сто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. сто́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стачы́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., сто́чыць; сто́чаны; зак., што.
1. Грызучы, рыючы, пабіць на дзіркі, пашкодзіць, зрабіць непрыгодным.
Крот стачыў агарод.
2. перан. Падарваць сілы, здароўе (пра хваробу, перажыванні).
Адзінота і сум стачылі чалавека.
|| незак. сто́чваць, -ае.
|| наз. сто́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сто́ченный
1. сто́чаны, мног. пасто́чваны;
2. зрэ́заны, мног. пазраза́ны; см. сточи́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скразня́к ‘скразны вецер’ (ТСБМ). Да скразны́ < скрозь з суф. ‑ак. Сюды ж скрасе́нны ‘нідзе не сточаны, суцэльны’ (Варл.) з аглушэннем ‑з‑ у інтэрвакальным становішчы, відаць, пад уплывам маўленчай формы скрось.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стачы́ць¹, стачу́, сто́чыш, сто́чыць; сто́чаны; зак., што.
1. Зняць верхні слой або няроўнасці на чым-н.
С. няроўнасці на метале.
2. Зрабіць вельмі тонкім, вузкім у выніку тачэння.
С. нож.
Сточаныя нажніцы.
|| незак. сто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. сто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.) і сто́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
изъе́денный
1. з’е́дзены; пае́дзены; сто́чаны, пато́чаны;
2. скуса́ны, пакуса́ны;
3. раз’е́дзены, мног. параз’яда́ны; см. изъе́сть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
імпэ́т, ‑у, М ‑пэце, м.
1. Разгон, парывістасць, імклівасць. [Калёсы] коцяцца самі пасля вялікага разгону, і імпэт іх слабее з кожнай хвіляй. Бядуля. — Зірні на ручайкі — з якім імпэтам Яны свідруюць снег, туманах сточаны! Гілевіч. // Гарачы парыў, запал. Працоўны імпэт. □ [Таможнік і жандар] завіхаліся сярод багажу з такой рашучасцю, з такім імпэтам, што нам аж шкада стала: трэба ж нарабіць такога клопату людзям. Лынькоў.
2. Абл. Пах, дух. Калі дзьмуў вецер з поўначы, тут заўсёды пахла смалою, ішоў здаровы лясны імпэт. Чорны. Па хаце расплыўся цяжкі ўдушлівы імпэт атрутлівага самасею. Гартны.
[Ад лац. impetus — парыў, разбег, напор.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)