акро́нім
(ад гр. akros = высокі + onyma = імя)
абрэвіятура, утвораная з пачатковых літар (напр. СНД, НАТО).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АСІРЫ́ЙЦЫ,
айсоры (саманазва атураі), народ у краінах Б.Усходу, ЗША, краінах СНД і інш. 345 тыс. чал. (1983), у краінах СНД 25 тыс. чал. (1979). Гавораць на асірыйскай мове. Вернікі пераважна нестарыяне.
т. 2, с. 33
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
во́бласць, -і, мн. -і, абласце́й, ж.
1. Частка якой-н. тэрыторыі, край.
В. экватара.
2. Буйная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў былым СССР, а цяпер у краінах СНД.
Віцебская в.
Прыехаць з вобласці.
3. чаго або якая. Межы, у якіх распаўсюджана якая-н. з’ява, зона, пояс.
В. вечнай мерзлаты.
Азёрная в.
4. чаго або якая. Асобная частка арганізма, участак цела.
В. сэрца.
У грудной вобласці.
Абследаваць в. ранення.
|| прым. абласны́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
А. цэнтр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
commonwealth [ˈkɒmənwelθ] n.
1. дзяржа́ва; рэспу́бліка
2. федэра́цыя;
the Commonwealth Садру́жнасць (асацыяцыя, у якую ўваходзяць Вялікабрытанія і большасць краін, што раней складалі Брытанскую імперыю);
the Commonwealth of Independent States (CIS) Садру́жнасць Незале́жных Дзяржа́ў (СНД)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БЕЛАВЕ́ЖСКІЯ ПАГАДНЕ́ННІ 1991.
Падпісаны кіраўнікамі Беларусі (С.Шушкевіч і В.Кебіч), Расіі (Б.Ельцын і Г.Бурбуліс), Украіны (Л.Краўчук і В.Фокін) 8.12.1991 у бел. урадавай рэзідэнцыі каля б. хутара Віскулі Пружанскага р-на ў Белавежскай пушчы. Ад імя дзяржаў — заснавальніц СССР яны канстатавалі, што СССР як суб’ект міжнар. права і геапаліт. рэальнасць спыняе існаванне, і падпісалі Пагадненне аб стварэнні Садружнасці Незалежных Дзяржаў (СНД). у складзе Рэспублікі Беларусь, РСФСР і Украіны. СНД абвяшчалася адкрытай для далучэння інш. дзяржаў. Былі прыняты заявы кіраўнікоў 3 краін аб імкненні СНД праводзіць курс на ўмацаванне міжнар. міру і бяспекі, пра гарантыі выканання міжнар. абавязацельстваў па дагаворах і пагадненнях б. СССР, забеспячэння адзінага кантролю за ядзернай зброяй і яе нераспаўсюджаннем, пра каардынацыю эканам. палітыкі. Вярх. Савет Рэспублікі Беларусь ратыфікаваў Пагадненне аб стварэнні СНД 10.12.1991.
Я.Р.Гарэлік.
т. 2, с. 381
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ад’юнкту́ра
(ад ад’юнкт)
адна з асноўных формаў падрыхтоўкі навуковых і навукова-педагагічных кадраў у ВНУ і навукова-даследчых установах узброеных сіл некаторых краін СНД.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АВА́РЦЫ
(саманазва маарулал),
народ у Дагестане. 496 тыс. чал.; у іншых рэгіёнах Рас. Федэрацыі і краінах СНД 601 тыс. чал. (1989). Гавораць на аварскай мове. Паводле веравызнання мусульмане-суніты.
т. 1, с. 60
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АДЫГЕ́ЙЦЫ
(саманазва адыге),
народ у Адыгеі. 95,4 тыс., у інш. рэгіёнах Рас. Федэрацыі і краінах СНД 125 тыс. чал. (1989). Жывуць таксама ў Турцыі і араб. краінах. Гавораць на адыгейскай мове. Паводле веравызнання мусульмане-суніты.
т. 1, с. 141
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБХА́ЗЫ
(саманазва апсуа),
нацыя, асн. насельніцтва Абхазіі (93,3 тыс. чал.). Усяго ў Рас. Федэрацыі і інш. краінах СНД 105 тыс. чал. (1989), у Турцыі — 5 тыс. чал. Гавораць на абхазскай мове. Паводле рэлігіі праваслаўныя і мусульмане-суніты.
т. 1, с. 52
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АСЕЦІ́НЫ
(саманазва ірон, дыгарон),
нацыя, асн. насельніцтва Рэспублікі Паўн. Асеція (каля 300 тыс. чал.). Жывуць таксама ў Грузіі і інш. Усяго ў краінах СНД каля 542 тыс. чал. (1979). Гавораць на асецінскай мове. Вернікі пераважна праваслаўныя, ёсць мусульмане-суніты.
т. 2, с. 28
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)