смала́, -ы́, мн. смо́лы, смол, ж.

1. Ліпкі, здольны зацвердзяваць сок хваёвых і некаторых іншых раслін.

Яловая с.

2. перан. Прыставала, той, хто ліпне, прыстае да каго-н. (разм.).

Прыстаў як с.

○

Сінтэтычныя смолы — сінтэтычныя палімеры, здольныя пры перапрацоўцы ў выніку ацвярдзення ператварацца ў няплаўкія і нерастваральныя рэчывы.

|| ласк. смо́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.).

|| прым. смаляны́, -а́я, -о́е.

С. завод.

Смаляныя шпалы (апрацаваныя смалой).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэтралі́н

[ад тэтра- + (нафта)лін]

арганічнае злучэнне, бясколерная вадкасць, якая выкарыстоўваецца як растваральнік тлушчаў, смол.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Лак ’раствор смол, эфіраў цэлюлозы, якім пакрываюць паверхню прадметаў, робячы яе бліскучай’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы, дзе лак ’тс’ < ням. Lack, гал. lak, франц. laque < іт. lacca < араб. lakk (Фасмер, 2, 452).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыэтыленгліко́ль

(ад ды- + этыленгліколь)

густая бясколерная вадкасць, растваральнік маслаў, нітрацэлюлозы, фенольных смол.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

вінілхлары́д

(ад вініл + хларыд)

арганічнае злучэнне, бясколерны газ са слабым пахам хлараформу, выкарыстоўваецца пры вырабе сінтэтычных смол.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гуаніды́н

(ад гуана + гр. eidos = выгляд)

бясколерныя гіграскапічныя крышталі, якія выкарыстоўваюцца для атрымання лекавых і выбуховых рэчываў, іонаабменных смол.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

этыленгліко́ль

[ад этылен + гр. glykys = салодкі + (алкаг)оль]

арганічнае злучэнне, найпрасцейшы двухатамны спірт, выкарыстоўваецца пры вырабе сінтэтычных смол, штучнага валакна і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лак ​1, ‑у, м.

Раствор смол або эфіраў цэлюлозы ў спірце, шкіпінары, алеі, якім пакрываюць паверхню прадметаў, каб на да ць ім бляск, засцерагчы ад псавання. Я вырэзваў з дрэва пеналы, скрыначкі, пакрываў іх лакам, пасля чаго наводзіў прыгажосць разьбой. Бядуля. // Бліскучы, высахлы слой гэтага раствору на паверхні якога‑н. прадмета. Пабліскваючы свежым лакам, паважна праходзяць аўтобусы з чырвонымі палосамі на светла-жоўтых кузавах. «Беларусь».

[Ням. Lack ад перс. lāk.]

лак ​2,

гл. лакцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ацэто́н

(ад лац. acetum = воцат)

арганічнае злучэнне, бясколерная вадкасць, якая з’яўляецца растваральнікам тлушчаў, смол і выкарыстоўваецца ў вытворчасці лакаў, выбуховых рэчываў, штучнага шоўку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лак

(ням. Lack < ар. lakk, ад санскр. lākšā)

раствор смол у спірце, якім пакрываюць паверхню прадметаў, каб надаць ім бляск, засцерагчы ад псавання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)