ма́чта, -ы, ДМ -чце, мн. -ы, мачт і -аў, ж.

Высокі слуп для парусоў на судне, а таксама збудаванне ў выглядзе слупа для розных мэт.

|| прым. ма́чтавы, -ая, -ае.

М. лес.

М. ліхтар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

позо́рный гане́бны;

◊

вы́ставить (пригвозди́ть) к позо́рному столбу́ паста́віць да гане́бнага слу́па;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Планіца ’звязаныя бярвенні, з якіх складваюцца плыты, што сплаўляюцца па Дняпры’ (Дэмб. 2), плэныца ’адна з дзвюх частак’ (палес., Бел.-укр. ізал.), укр. плапищ /плешамі ’прасла ў плоце (ад слупа да слупа)’, плыныця ’невялічкі плыт на рэчцы’. Памылкова ўстанаўліваецца сувязь з планка, плыць (Вярэніч, Бел.-укр. ізал., 13). Гл. аляніца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

столб в разн. знач. слуп, род. слу́па м.;

позвоно́чный столб анат. пазвано́чнік;

◊

поста́вить к позо́рному столбу́ паста́віць да гане́бнага слупа́;

геркуле́совы столбы́ геркуле́савы слупы́;

стоя́ть столбо́м стая́ць як слуп.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гане́бны geméin, níederträchtig; schändlich, schmáchvoll;

паста́віць да гане́бнага слупа́ j-n an den Pránger stéllen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прывяза́цца, -яжу́ся, -я́жашся, -я́жацца; -яжы́ся; зак. (разм.).

1. Прымацавацца да чаго-н. вяроўкай.

П. поясам да слупа.

2. перан., да каго-чаго. Пачаць дакучаць, прыставаць.

П. з пытаннямі.

3. перан., да каго-чаго або за кім-чым. Пачаць неадступна ісці за кім-, чым-н.

Сабака прывязаўся да хлопчыка.

|| незак. прывя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзю́бнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Стукнуцца, ударыцца (звычайна тварам). Стары дзюбнуўся тварам у зямлю і застыў. Ставер. [Дыверсант] паспеў саскочыць са слупа, нагнуўся, каб вызваліць ногі ад кошак, ды так і дзюбнуўся галавой у зямлю. Беразняк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гане́бны, ‑ая, ‑ае.

Варты асуджэння, ганьбавання; нізкі, подлы. Ганебны ўчынак. Ганебныя паводзіны. Ганебная вайна. // Здольны абразіць; зняважлівы. Ганебнае слова. Ганебная мянушка. // Такі, якога варта саромецца; бясслаўны. Ганебнае мінулае. Ганебнае становішча. Ганебны канец.

•••

Паставіць да ганебнага слупа гл. паставіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

pręgierz

м. гіст. ганебны слуп;

postawić pod ~em — паставіць да ганебнага слупа

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Pránger

m -s, - гане́бны слуп

an den ~ stéllen — паста́віць да гане́бнага слупа́, заклеймава́ць га́ньбай

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)