Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Слабада,
радовішча жвірова-пясчанага матэрыялу ў Лагойскім р-не.
т. 14, с. 483
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Слабада́ 1 гіст. ‘у XI–XVI стст. сяліба вольных людзей, прадмесце’, ‘вялікае гандлёвае ці прамысловае сяло, пасёлак’; памянш. слабо́дка (ТСБМ, Ласт.), ‘гаспадарчае пасяленне сялян, вызваленых ад прыгону, на пэўнай адлегласці ад сяла’ (Пятк. 2). Укр., рус. слобода́, ст.-рус. свобода, слобода ‘тс’, ст.-польск. sloboda ‘невялікі пасёлак, пасяленне сялян’, гл. слабода. Трубачоў (История терм., 170) першаснае тэрміналагічнае значэнне дэфінуе як ‘сумесна жывучая роднасная група’ (гл. свабода), якое потым зазнала значныя змены. У рус., бел., укр. формах з націскам на канцы ён адзначае старажытную інтанацыйную асаблівасць, характэрную для зборных дэрыватаў. Карскі (1, 145) пры серб. слобо́да ‘свабода’ лічыць канцавы націск у слове заканамерным.
Слабада́ 2 ‘агульная назва скаціны’ (Арх. Федар.; пруж., івац., ДАБМ, камент., 887), ‘статак кароў’ (Сцяшк. Сл.). Хутчэй за ўсё, з слабы (гл.) з суф. ‑oda, які яшчэ праславянскі (гл. Слаўскі, SP, 1, 63); семантычная паралель у худоба (гл.) ад худы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
слабада́
1. Ст.-бел. Пасяленне, якое карысталася «свабодай», павіннаснымі льготамі (АЛМ, I, 207). Тое ж Ст.-бел. слабодка.
2. Вуліца ў два рады хат.
3. Прыгарад, прадмесце.
4. Галоўная вуліца, цэнтр вёскі (Дзятлавічы Гом. Радч., стар. XIV).
□ вв. Красная Слабада, Крывая Слабада (Лебядзёўка) Слаўг., вв. Чарсвя́цкая Слабада і Гушчанская Слабада Уш., в. Слабодка Бых.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
слабада́-ку́чынскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
слабада́-ку́чынскі |
слабада́-ку́чынская |
слабада́-ку́чынскае |
слабада́-ку́чынскія |
| Р. |
слабада́-ку́чынскага |
слабада́-ку́чынскай
слабада́-ку́чынскае |
слабада́-ку́чынскага |
слабада́-ку́чынскіх |
| Д. |
слабада́-ку́чынскаму |
слабада́-ку́чынскай |
слабада́-ку́чынскаму |
слабада́-ку́чынскім |
| В. |
слабада́-ку́чынскі (неадуш.)
слабада́-ку́чынскага (адуш.) |
слабада́-ку́чынскую |
слабада́-ку́чынскае |
слабада́-ку́чынскія (неадуш.)
слабада́-ку́чынскіх (адуш.) |
| Т. |
слабада́-ку́чынскім |
слабада́-ку́чынскай
слабада́-ку́чынскаю |
слабада́-ку́чынскім |
слабада́-ку́чынскімі |
| М. |
слабада́-ку́чынскім |
слабада́-ку́чынскай |
слабада́-ку́чынскім |
слабада́-ку́чынскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Скрыль-Слабада́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Скрыль-Слабада́ |
| Р. |
Скрыль-Слабады́ |
| Д. |
Скрыль-Слабадзе́ |
| В. |
Скрыль-Слабаду́ |
| Т. |
Скрыль-Слабадо́й
Скрыль-Слабадо́ю |
| М. |
Скрыль-Слабадзе́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)