Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ашчыкіта́ць ’абарваць, абшчыпаць’ (Федар.), ’абглыдаць, абкляваць (пра птушку)’ (Мал.), ошчокотаць (КСТ), таксама абшыкітаць (Федар.), рус.ощекотать («птицы ощекотали все ягоды»), ошакта́ть («куры весь веничик ошактали», пск.). Ад шчыка́ць ’рваць, шчыпаць, скубці (пра расліны)’ з экспрэсіўным нарашчэннем ‑іт‑ (‑от‑), параўн. шчыкітушка ’пра птушку, якая зрывае, шчыплючы’ (гл. Турская ў Федар., 7, 252), шчыкіта́ ’?’ (рыфмуецца з Мікіта ў нар. песні), адносна фанетыкі параўн. скрыгітаць і скрыгат.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
grate
I[greɪt]
n.
1) кра́ты pl., кра́тка f., каласьні́к -а́m. (у то́пцы)
2) камі́н -а m.
II[greɪt]1.
v.t.
1) дзе́рці (на та́рцы)
2) скрыгата́ць (зуба́мі)
3) скрэ́бці; шкра́баць
4) раздражня́ць, злава́ць
2.
v.i.
1) (on, upon) раздражня́ць
it grates on my ear — гэ́та рэ́жа слых
2) скрыгата́ць
3.
n.
скры́гат -у m.
the grate of old, rusty hinges — скры́гат стары́х заіржаве́лых заве́саў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
сці́шаны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад сцішыць.
2.узнач.прым. Які прыйшоў у стан спакою; прыціхлы; супакоены, ціхі. Гукі плылі ў сцішаным жнівеньскім вечары, як няпэўны ўспамін аб страчанай радасці.Радкевіч.Жанчына шастала паперкамі, і ў сцішаным аўтобусе гэтае шастанне грымела, як выбух.Скрыган.[Кіра] дыхала роўна, амаль нячутна, і на яе было прыемна глядзець — спакойную, сцішаную, без трывог.Карпаў.
3.узнач.прым. Прыглушаны, ціхі. Раптам да .. вуха [Лабановіча] даляцела сцішаная гамонка з глыбіні кустоў.Колас.Жалезны лямант і скрыгат узлятаюць аж пад высокія зводы даху і адтуль ападаюць ужо сцішаным рэхам.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rasp
[ræsp]1.
v.i.
1) скрыгата́ць, скры́гаць
2) хрыпе́ць, сіпе́ць
to rasp out a command — прахрыпе́ць кама́нду
2.
v.t.
1) дзе́яць на нэ́рвы, рэ́заць ву́ха
2) абдзіра́ць, саскрэ́бваць
3.
n.
1) скры́гат -у m., рыпу́чыя гу́кі
2) ра́шпіль -я m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
скрыгата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; незак.
1. Утвараць гукі скрыгату. Кулямётнымі чэргамі стракаталі .. малаткі кляпальшчыкаў, скрыгатала жалеза на свідравальных станках, нешта скавытала, сінела.Хадкевіч.Гэта не танкі скрыгочуць, А цягачы.Астрэйка.//чым. Рабіць скрыгат чым‑н. [Нявіднага] адлівалі вадою, зноў мучылі, а ён толькі скрыгатаў сціснутымі зубамі.Колас.Падымаўся [Антон] да відна і да самых прыцемкаў кроіў бляху, грымеў, скрыгатаў ёю.Ракітны.//перан.; чым. Выказваць нездавальненне, злосць. Хай злыдні над намі скрыгочуць зубамі — Любі сваю ніву, свой край.Купала.
2.Разм. Рыпець. Пакутліва засынаюць Сыраежка і Шохан. Доўга ўздыхаюць, варочаюцца — аж скрыгоча жалезная сетка.Навуменка.Казалі, што кожную ноч .. [Сашка] сушыў .. [боты] на печы, дык яны раніцай аж скрыгаталі на нагах.Гроднеў.Скрыгаталі пёры ў цішы. Мільганула думка тут: Кожны піша, крэсліць, піша...Кляўко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)