Спец. Яркае светлае ўтварэнне з распаленых газаў у выглядзе выступу на краі дыска Сонца.
[Ад лац. protuberare — уздымацца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́ктар, ‑а, м.
Той, хто чытае лекцыі. У пакой увайшоў лектар, нізенькі лысы чалавек у чорным і, здавалася, цесным касцюме.Ваданосаў.Разумнае, светлае, вечнае сеяць Лектар вядомы прыехаў да нас.Непачаловіч.
[Ад лац. lector.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невыка́зна, прысл.
Вельмі, надзвычай. Лёгкім, невыказна прыгожым рухам алень пераскочыў цераз тоўсты ствол паваленага дрэва і знік, нібы здань, у зялёным гушчары.В. Вольскі.Светлае і невыказна радаснае пачуццё запоўніла душу Віктара.Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усце́шыцца, ‑шуся, ‑шышся, ‑шыцца; зак.
Знайсці для сябе задаволенне, уцеху ў кім‑, чым‑н., узрадавацца. Аднойчы Валодзя.. спаткаў знаёмага студэнта юрыдычнага інстытута Васю Жудро. Абодва прыяцелі вельмі ўсцешыліся.Новікаў.Глянь на свет, хай усцешыцца сэрца. Колькі светлае радасці сёння!..Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усялі́ць, усялю, уселіш, уселіць; зак., каго-што.
1. Пасяліць на жыхарства. Усяліць новых жыхароў у кватэру.
2.перан. Выклікаць якое‑н. пачуццё, пасеяць якія‑н. думкі. Пісьмы развеялі крыўду, замест яе ўсялілі надзею, нейкае светлае, нязведанае дагэтуль пачуццё да бацькі.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ся́бра, ‑а, м.
Тое, што і сябар. Прыпомнілася Андрэю Строніну, як .. адзін яго блізкі сябра запытаў: — Ці бачыш ты перад сабою калі што-небудзь для сябе светлае ў жыцці?Чорны.Французскі сябра скажа мне: — Глядзі ж На слаўны горад першых камунараў, На песенны і вогненны Парыж!А. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
святле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Станавіцца светлым або больш светлым.
Валасы пасля мыцця святлеюць.
2. Пра надыход раніцы, дня.
На дварэ святлее (безас.).
3.перан. Станавіцца радасным, ласкавым.
Твар сябра святлее.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Пра думкі, свядомасць: рабіцца больш ясным, нармальным.
Думкі сталі с.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Віднецца (пра што-н.светлае).
У гушчары ельніку святлела купка бяроз.
|| зак.пасвятле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е іпрасвятле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 3 і 4 знач.); наз.прасвятле́нне, -я, н. (паводле 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
све́тлы
1. hell, klar, licht;
све́тлы дзень ein héller [klárer] Tag;
2.перан:
све́тлае бу́дучае líchte Zúkunft;
све́тлая галава́ ein héller [klúger] Kopf;
све́тлы ро́зум klárer [héller] Verstánd;
са све́тлай усме́шкай mit éinem fréundlichen [fréudigen] Lächeln
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
паясне́ць, ‑ее; зак.
Стаць ясным, яснейшым. Нарэшце на ўсходзе за гарамі паявілася нешта затоена-светлае, паяснеў гарызонт, горы ў сіняй смузе яшчэ больш пачарнелі.Хомчанка./убезас.ужыв.Пакуль узыйдзе месяц, яшчэ цёмна з вечара. А калі паяснее — там будзе ўжо лес, не гэтакая голая мясцовасць.Чорны.У галаве Каваля паяснела. Яму раптам блізка да сэрца прыйшоўся гэты худы хлапчук.Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штодзённасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць штодзённага. Прастата і штодзённасць спраў падпольшчыкаў падаюцца ў рамане [«Вайна пад стрэхамі» А. Адамовіча] праз светлае і адначасова некалькі наіўнае ўспрыманне юнага героя Толіка.Дзюбайла.
2. Штодзённае жыццё, праца і пад.; звычайная, штодзённая з’ява, рэч. Вестка [аб забойстве Юркевіча] выбіла .. [Любу] з нармальнай каляіны штодзённасці.Мурашка.[Дзед] гаварыў занадта нейк проста пра самыя таемныя рэчы і гаварыў так, як быццам бы гэта была нецікавая штодзённасць.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)