Сатана́ ’у некаторых рэлігіях — злы дух, які супрацьстаіць богу, д’ябал’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), сата́н ’сатана; надакучлівы чалавек’ (Нас.), са́тан, сатана́ ’сатана’, сата́нье ’чэрці’ (ТС). Укр., рус. сатана́, ст.-рус. сатана, ст.-слав. сотона, чэш. satan, satanáš, славац., н.-луж., в.-луж. satan, серб.-харв., славен. sotona, балг. сатана, сатона, макед. satana. Старажытнае запазычанне з грэч. σατανας, якое са ст.-яўр. sāţān (Міклашыч, 317; Фасмер, 3, 565; Кіпарскі, Gemeinslaw., 130), а не з гоц. satana, як лічаць Стэндэр–Петарсан (Slaw.-germ., 430 і наст.), Махэк₂, 538. Форму сатана Фасмер (там жа) тлумачыць другасным прыстасаваннем да грэч. формы. Сюды ж сатані́ць ’сварыць каго-небудзь з кім-небудзь’, ’шкодзіць’, ’зводзіць, падбухторваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шата́н, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).
Сатана, д’ябал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шайта́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
У мусульманскай міфалогіі: злы дух, сатана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
саза́навы, ‑ая, ‑ае.
Прыгатаваны з сатана. Сазанавая начынка. Сазанавая юшка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Satan [ˈseɪtn] n. сатана́; д’я́бал; шайта́н
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
шата́н, ‑а, м.
Разм. Сатана, д’ябал. Шатан запрэжан дзікі, голы І круціць чорныя віры. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Old Nick [əʊldˈnɪk] n. dated д’я́бал, чорт, сатана́, злы дух
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
tempter [ˈtemptə] n.
1. спаку́снік
2. the Tempter д’я́бал, сатана́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Машыя́ш ’чорт, сатана, прайдзісвет’ (ТС). З польск. Mesjasz ’месія’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)