самаса́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Тытунь свайго пасеву і хатняй апрацоўкі. — Мой тытунь рэдка хто вытрымлівае, — сказаў.. [Хама], пілі я закашляўся, пацягнуўшы самасаду. Сергіевіч. — Давай перакурым, — прапанаваў Клім. — Сёлета ў мяне самасад на славу ўдаўся. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юна́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да юнака, юнацтва, уласцівы ім. Юнацкае захапленне. Юнацкая мара. □ А працы многа, дзе ні глянь, Прастор юнацкаму запалу. Чарот. Кроў маю доўга пілі каты, сілы юнацкія нішчыў астрог. Таўлай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карэ́ц, ‑рца, м.
Драўляная або металічная пасудзіна з ручкай для зачэрпвання вады, квасу і пад.; конаўка. На гэты крук дзед вешаў берасцяны карэц, якім усе пілі ваду з крыніцы. Грамовіч. Вольга карцом мерала малако, налівала ў гладышкі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасні́цца, ‑снюся, ‑снішся, ‑сніцца; зак.
Уявіцца ў сне, прысніцца. І пілі [хлопец з дзяўчынай] з вядра вадзіцу, і п’янелі ад вады, — гэтак часам сон сасніцца, — светлы сон і малады. Машара. / у безас. ужыв. Саснілася, што ідзе.. [Марыя] па дарожцы нейкага парку. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сляпі́ць несов.
1. (мешать видеть) слепи́ть;
мяце́ліца ~пі́ла во́чы — мете́ль слепи́ла глаза́;
слёзы ~пі́лі во́чы — слёзы слепи́ли глаза́;
2. (утомлять, притуплять зрение) слепи́ть, ослепля́ть; (ослаблять, ухудшать зрение) по́ртить;
я́ркія фа́рбы ~пі́лі во́чы — я́ркие кра́ски слепи́ли (ослепля́ли) глаза́;
с. во́чы — по́ртить зре́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
баця́н, ‑а, м.
Тое, што і бусел. І толькі рабыя бацяны ўлетку садзіліся на імху і блукалі па ім ды дзюбамі пілі з крыніц ваду, якой так хацелася людзям. Галавач. Твае лугі, твае балоты Вартуе ўлетку госць — бацян. Гурло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абступі́ць сов., прям., перен. обступи́ть, окружи́ть;
лю́дзі ~пі́лі хло́пчыка — лю́ди обступи́ли (окружи́ли) ма́льчика;
лазня́к ~пі́ў во́зера — лозня́к обступи́л о́зеро
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мужыччо́, ‑а, н., зб.
Уст. (з адценнем пагардлівасці або лаянк.). Мужыкі (у 1, 2 знач.). Пілі [паны] маленькімі кілішачкамі, пакідаючы ў дне, не так, як мужыччо, шклянкамі і да дна. Сабаленка. [Мікалай Мікалаевіч:] — Мужыччо, а ў інтэлігентаў гуляюць, на французскі пранонс захварэлі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абляпі́ць сов., в разн. знач. облепи́ть;
гразь ~пі́ла машы́ну — грязь облепи́ла маши́ну;
а. сцяну́ аб’я́вамі — облепи́ть сте́ну объявле́ниями;
пчо́лы ~пі́лі кве́ткі — пчёлы облепи́ли цветы́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
налупі́ць I сов.
1. надра́ть;
н. кары́ — надра́ть коры́;
2. разг. нарва́ть;
дзе́ці ~пі́лі мо́рквы — де́ти нарва́ли морко́ви
налупі́ць II сов., разг. (побить) налупи́ть, вздуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)