пі́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
п’ю́ |
п’ё́м |
| 2-я ас. |
п’е́ш |
п’яце́ |
| 3-я ас. |
п’е́ |
п’ю́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пі́ў |
пілі́ |
| ж. |
піла́ |
| н. |
піло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пі́ |
пі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
п’ючы́ |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пасціла́, ‑ы, ж.
Кандытарскі выраб, прыгатаваны збіваннем фруктова-ягаднага пюрэ з цукрам і яечнымі бялкамі. Мы пілі чай з варэннем, прыгатаваным з нейкіх чырвоных ягад, елі пасцілу, пілі смачны квас. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паступі́ць сов., в разн. знач. поступи́ть;
п. у інстыту́т — поступи́ть в институ́т;
~пі́лі зве́сткі з прадпрые́мства — поступи́ли све́дения с предприя́тия;
гро́шы ~пі́лі ў банк — де́ньги поступи́ли в банк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хлебасо́л, ‑а, м.
Гасцінны чалавек. Падаўняму Іван — хлебасол вялікі, любіў прыняць людзей з форсам, з размахам, каб пілі, елі, гулялі, колькі душа пажадае. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упрыку́ску, прысл.
Адкусваючы цукар драбкамі (піць чай, кофе і пад.). Чай гаварылі густы, ажно чорны, рафінад не кідалі ў шклянкі — не было лыжачкі, пілі ўпрыкуску. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дарва́цца 1, ‑рвецца; зак.
Разм. Канчаткова парвацца, знасіцца (пра адзенне, абутак і пад.).
дарва́цца 2, ‑рвуся, ‑рвешся, ‑рвецца; ‑рвёмся, ‑рвяцеся; зак.
Разм. Атрымаць доступ, дабрацца да чаго‑н. вельмі жаданага, патрэбнага. Пачынкаўцы добра ведалі Сцёпкаву прагу да кніг і, сустракаючы яго з такой ношкай, жартавалі: — Дарваўся ты, Сцёпка, да свайго! Пальчэўскі. Мы ўправіліся з машынай і, змораныя, павалакліся на кухню. Там дарваліся да вады і пілі, пілі і не маглі здаволіцца. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сало́мінка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш. да саломіна. Піліпчык частаваў Васільку чмяліным мёдам, які яны пілі праз саломінкі з чмяліных сотаў. Лынькоў.
•••
Хапацца за саломінку гл. хапацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пэ́йсах ’яўрэйскае свята Праснакоў’ (Нас.), ’рэлігійнае свята ў яўрэяў (Вялікдзень)’ (Скарбы), пэйсахо́ўка ’спецыяльны гатунак гарэлкі, якую яўрэі пілі ў час сваіх святаў’ (Нас., Скарбы), пэйсахо́вы ’звязаны са святам’ (Нас.); укр. пе́йсах ’яўрэйскае свята’. Ад ст.-яўр. pasáh < арам. pasah ’праходжанне’, адно са старажытнаяўрэйскіх святаў у памяць аб зыходзе яўрэяў з Егіпту (Праабражэнскі, 2, 26; БЕР, 5, 88).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыто́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да прытопнуць.
2. Тое, што і прытупваць. [Лётчыкі] пілі каньяк і спявалі свае песні, якіх Бахман, мабыць, не ведаў. Ён толькі прытопваў нагой ды ківаў галавой. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаса́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Тытунь свайго пасеву і хатняй апрацоўкі. — Мой тытунь рэдка хто вытрымлівае, — сказаў.. [Хама], пілі я закашляўся, пацягнуўшы самасаду. Сергіевіч. — Давай перакурым, — прапанаваў Клім. — Сёлета ў мяне самасад на славу ўдаўся. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)