прыстань
Том: 29, старонка: 318.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Пры́стань ’гавань, порт’ (ТСБМ, Ласт., Бяльк., Растарг., Мат. Гом.; пух., Сл. ПЗБ), ’прыстанішча, прыстанак’ (Нас.; ігн., Сл. ПЗБ; ТС), ’прымацтва’ (Растарг.), ’месца, дзе вяжуць плыты’ (Мат. Гом.), ’месца на беразе вадаёма, дзе мыюць бялізну’ (Сл. ПЗБ). Да прыста́ць, прыста́ну < стаць (гл.). Рус. при́стань ’прыстань’, дыял. ’кладка на рацэ, возеры для паласкання бялізны’, укр. при́стани ’прыстанак’, польск. przystań ’прыстань’. Варбат (Слав. языкозн., IX, 70) прапануе рэканструкцыю прасл. *pristanъ/ь//*perstanъ/ь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пры́стань Месца на беразе, прыстасаванае для прычалу параходаў (БРС). Тое ж пры́стаць, прыста́нішча (Слаўг.).
□ ур. Параходская Прыстань у г. Слаўгарадзе, ур. Ба́рышнева Прыстань, ці Ба́рышнае (рум) каля в. Дабранка Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
jetty [ˈdʒeti] n. пры́стань, пірс
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дэбарка́дар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Плывучая параходная прыстань, а таксама месца пасадкі на параходнай прыстані.
2. Крытая платформа чыгуначнай станцыі (уст.).
|| прым. дэбарка́дарны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зва́льны (предназначенный для свалки) сва́льный;
~ная пры́стань — сва́льная при́стань
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ка́тэрны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да катэра. Катэрная прыстань.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
quayside [ˈki:saɪd] n. мол, пры́стань;
on/at the quayside на пры́стані
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прыста́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыста́ну |
прыста́нем |
| 2-я ас. |
прыста́неш |
прыста́неце |
| 3-я ас. |
прыста́не |
прыста́нуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыста́ў |
прыста́лі |
| ж. |
прыста́ла |
| н. |
прыста́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыста́нь |
прыста́ньце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыста́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дэбаркадэ́р, ‑а, м.
1. Плывучая прыстань для рачных суднаў. Лужкі — невялічкая прыстань, тут нават не было дэбаркадэра, і параходы прыставалі проста да крутога пясчанага берага. Краўчанка.
2. Уст. Платформа на чыгуначнай станцыі. На станцыі — на пероне, на дэбаркадэры і паміж рэек пахаджвалі чыгуначныя жандары, гарадавыя. Мурашка.
[Фр. débarcadére.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)