падспе́шыць
‘прыспешыць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
падспе́шу |
падспе́шым |
| 2-я ас. |
падспе́шыш |
падспе́шыце |
| 3-я ас. |
падспе́шыць |
падспе́шаць |
| Прошлы час |
| м. |
падспе́шыў |
падспе́шылі |
| ж. |
падспе́шыла |
| н. |
падспе́шыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
падспе́ш |
падспе́шце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
падспе́шыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыспяшы́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыспяшу́ |
прыспе́шым |
| 2-я ас. |
прыспе́шыш |
прыспе́шыце |
| 3-я ас. |
прыспе́шыць |
прыспе́шаць |
| Прошлы час |
| м. |
прыспяшы́ў |
прыспяшы́лі |
| ж. |
прыспяшы́ла |
| н. |
прыспяшы́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прыспяшы́ |
прыспяшы́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прыспяшы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прышпа́рыць
‘прыспешыцца; прыспешыць што-небудзь (хаду)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прышпа́ру |
прышпа́рым |
| 2-я ас. |
прышпа́рыш |
прышпа́рыце |
| 3-я ас. |
прышпа́рыць |
прышпа́раць |
| Прошлы час |
| м. |
прышпа́рыў |
прышпа́рылі |
| ж. |
прышпа́рыла |
| н. |
прышпа́рыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прышпа́р |
прышпа́рце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прышпа́рыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
przynaglić
зак. падагнаць, паскорыць, прыспешыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
падштурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
1. Злёгку штурхнуць.
П. воз плячом.
2. Штурхнуўшы, падсунуць, наблізіць да чаго-н.
П. суседа да дзвярэй.
3. перан. Схіліць да чаго-н., прыспешыць з чым-н., паскорыць што-н. (разм.).
|| незак. падшту́рхваць, -аю, -аеш, -ае і падштурхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
popędzić
зак.
1. падагнаць; прыспешыць;
2. памчацца, паімчацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыспе́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прыспешыць.
2. у знач. прым. Больш хуткі, таропкі, чым звычайна. Вісарыён пачуў прыспешаныя крокі. Самуйлёнак. Трывожны і радасны стук «тэлеграфа» перадаваў толькі прыспешанае, з перабоямі, біццё Паўлавага сэрца. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыспі́чыць ’абавязкова спатрэбіцца; вельмі захацецца’ (ТСБМ; мядз., Сл. ПЗБ), ’прыспешыць, давесці да мяжы’ (Др.-Падб.). Рус. приспи́чить ’абавязкова спатрэбіцца, вельмі захацецца’, укр. приспі́чити ’тс’. Паводле Праабражэнскага (2, 126), ад спица, *спичитъ ’калоць’. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 366; ЕСУМ, 4, 577 (украінскае слова лічыцца запазычаннем з рускай). Гл. спіца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pogonić
зак.
1. пагнаць; прыспешыць;
2. пагнацца; пабегчы наўздагон
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паскорыць, прыспешыць, прыспяшыць, падагнаць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)