1. Які мае адносіны да прафесара. Прафесарскае званне.// Такі, як у прафесара, уласцівы прафесару. Пісар быў чалавек сярэдніх год і меў прафесарскі выгляд — строгі, сур’ёзны і нават сярдзіты.Колас.
2.узнач.наз.прафе́сарская, ‑ай, ж. Пакой для адпачынку выкладчыкаў у памяшканні вышэйшай навучальнай установы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няшта́тны nébenamtlich, nébenberuflich, nicht fest ángestellt, óhne Plánstelle; áußerordentlich (напр.прапрафесара)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
асістэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Памочнік прафесара, урача, рэжысёра і пад.
А. хірурга.
2. Малодшая выкладчыцкая пасада ў вышэйшых навучальных установах, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.
|| ж.асістэ́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым.асістэ́нцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асістэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.
1. Памочнік прафесара, доктара, рэжысёра і г. д.
2. Асоба, якая займае малодшую выкладчыцкую пасаду ў вышэйшых навучальных установах.
[Ад лац. assistens, assistentis — прысутны, памагаты.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Léhrauftrag
m -(e)s, -träge нагру́зка (выкладчыка); курс (прафесара)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
emeritíeren
vt звальня́ць на пе́нсію (прафесара вышэйшай навучальнай установы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
атэста́т, -а, М -та́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Афіцыйны дакумент аб заканчэнні сярэдняй навучальнай установы, які пацвярджае ўзровень адукацыі.
А. сталасці.
2. Афіцыйны дакумент аб прысваенні вучонага звання.
А. прафесара.
3. Дакумент на права атрымання ваеннаслужачым грашовага, харчовага і інш. забеспячэння.
|| прым.атэста́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дацэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Вучонае званне і пасада выкладчыка вышэйшай навучальнай установы (ніжэйшая за прафесара і вышэйшая за асістэнта). // Асоба, якая мае гэта званне і займае гэту пасаду.
[Ад лац. docens, docentis — той, хто вучыць, абучае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прафесу́ра
(ням. Professur, ад лац. professor = настаўнік)
1) званне, пасада прафесара;
2) прафесары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Асістэ́нт ’памочнік прафесара, урача; малодшы выкладчык у вну’ (БРС), ’пастаянны размоўца, удзельнік цырымоніі’, асістэ́нцыя ’прысутнасць пры знатнай асобе, пастаяннае дагляданне, заляцанне’ (Нас.). Сучаснае значэнне ўсталявалася, верагодна, пад рускім уплывам (Крукоўскі, Уплыў, 76). Значэнні, зафіксаваныя ў Насовіча, указваюць на польскую крыніцу запазычання (польск.asystent ’памочнік прафесара; памочнік, практыкант урача; член світы, якая ўдзельнічае ва ўрачыстасці; кавалер’). Ст.-укр.ассистенция з XVII ст., ассистентъ з XVIII ст., што ўказвае не толькі на магчымую даціроўку беларускага, але і на польскую крыніцу запазычання. Польскае з лац.assistent суправаджаючы’; у рускай мове з пачатку XVIII ст. праз нямецкую (Шанскі, 1, А, 163; Фасмер, 1, 94, указваюць на нямецкую крыніцу, паводле Смірнова, 49) ці польскую — Біржакава, Очерки, 344.