Прафі́т ’прыбытак, польза’ (ТСБМ), про́фіт ’харчаванне’ (Гіст. мовы, 2, 264), дыял. прахві́т, про́хвіт ’мізэрнае штодзённае харчаванне’. Калі браць пад увагу акцэнтуацыю, то запазычанне адбывалася двума шляхамі: праз рус. профи́т (> прафіт, прахвіт) і польск. profit (профіт, прохвіт). Крыніца слова ў франц. profit ’прыбытак’, якое ўзыходзіць да лац. profectus, дзеепрым. ад proficere ’ісці на карысць’ (Голуб-Ліер, 395; Банькоўскі, 2, 780–781).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жы́чыць ’жадаць, віншаваць’ (Нас., Сцяшк. МГ, Колас). Рус. дыял. варонеж. жи́чить ’пазычаць’, разан. ’наказваць’, укр. дыял. жи́чити ’жадаць, віншаваць’, польск. życzyć ’прагнуць, жадаць камусьці ці сабе; віншаваць’, в.-луж. žičić ’забяспечваць, даць, дазваляць’, н.-луж. žycyś ’даваць, дазваляць, віншаваць’, чэш. дыял. žičiti ’жадаць, віншаваць’, славац. žičiť ’тс’. Ст.-бел. жичити, зычити (1526 г.), ст.-рус. зычити (1567 г.) у польскіх справах. Паводле Брукнера, 669; Голуба–Копечнага, 305; Махэка₂, 498, *požitčiti (> pożyczyć) ад požitek ’польза, карыстанне’, адкуль (шляхам зваротнага словаўтварэння?) і życzyć. Бел., паводле Пальцава (Бел. лекс., 130), Булыкі (Запазыч., 114), з польск. яшчэ у XVI ст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Utilitas aliqua sequitur post tristia damna

Нейкая карысць ідзе за сумнай стратай.

Какая-то польза следует за грустной утратой.

бел. Дзе ёсць прыбытак, там ёсць і ўбытак. За баляваннем ідзе галадаванне. Без накладу барышу не нажывеш. Даводзіцца знайсці, даводзіцца і згубіць.

рус. Прибыль с убытком на одних санях спят. Прибыль с убытком на одном полозу ездят. Без накладу барыш не живёт. Прибыль с убылью в одном дворе живут.

фр. Il n’est mal dont bien ne vienne (Нет плохого, за которым бы не шло хорошее).

англ. Every cloud has a silver lining (У любой тучи есть серебряная кайма). That which is bitter to endure may be sweet to remember (Иногда бывает приятно вспомнить то, что было тяжело переживать).

нем. Erst ein Schlecken, dann ein armer Lecker (Сначала сластёна, затем бедный лакомка).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

кары́сць ж., в разн. знач. по́льза; (материальная — ещё) вы́года, коры́сть;

прыне́сці к. радзі́ме — принести́ по́льзу ро́дине;

займе́ць к. — извле́чь по́льзу;

на к. — на по́льзу;

што яму́ за к. ад гэ́тага? — кака́я ему́ вы́года (коры́сть) от э́того?;

◊ гавары́ць на к. — (каго, чаго) говори́ть в по́льзу (кого, чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бла́го​I ср., сущ.

1. (добро) дабро́, -ра́ ср.; (счастье) шча́сце, -ця ср.; (польза) кары́сць, -ці ж.;

на бла́го Ро́дины на кары́сць Радзі́мы;

2. (материальное благополучие) мн. дабро́ты, -ро́т; (выгоды) вы́гады, -гад;

бла́га жи́зни дабро́ты (вы́гады) жыцця́;

◊

всех благ усяго́ до́брага, усяго́ найле́пшага;

ни за каки́е бла́га ні за што на све́це.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інтарэ́с, -су (мн. інтарэ́сы) м.

1. (внимание) интере́с;

праяўля́ць вялі́кі і. да спра́вы — проявля́ть большо́й интере́с к де́лу;

2. чаще мн. (потребности, запросы, стремления) интере́сы;

абаро́на дзяржа́ўных ~саў — защи́та госуда́рственных интере́сов;

сын жыў сваі́мі ~самі — сын жил свои́ми интере́сами;

3. (польза, нужда) интере́с;

у на́шых ~сах — в на́ших интере́сах;

няма́ нія́кага ~су е́хаць туды́ — нет никако́го интере́са (никако́й нужды́) е́хать туда́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

при́быль ж.

1. прыбы́так, -тку м.;

2. (приращение) прыро́ст, -ту м.; (увеличение) прыбаўле́нне, -ння ср., павелічэ́нне, -ння ср.;

при́быль населе́ния прыро́ст насе́льніцтва;

при́быль воды́ в реке́ прыбаўле́нне вады́ ў рацэ́;

3. перен. (польза), разг. кары́сць, -ці ж., прыбы́так, -тку м.;

извлека́ть при́быль атры́мліваць прыбы́так;

луна́ на при́были ме́сяц прыбыва́е;

вода́ идёт на при́быль вада́ прыбыва́е (падыма́ецца);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

принесённый

1. прыне́сены;

2. (данный) прыне́сены, да́дзены; (причинённый — о вреде, неприятности) прычы́нены;

принесённая по́льза прыне́сеная (зро́бленая) кары́сць;

3. (рождённый — о животных) прыве́дзены, наро́джаны;

4. (об урожае) да́дзены, прыне́сены;

5. прыне́сены; (поданный) пада́дзены; (сделанный) зро́блены; (выраженный) вы́казаны; (заявленный) зая́ўлены; а также переводится другими причастиями в соответствии со значением существительного, напр.: принесённый в дар прыне́сены (да́дзены) у дар, падо́раны; см. принести́, приноси́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

интере́с м.

1. (внимание) ціка́васць, -ці ж.; інтарэ́с, -су м.; ува́га, -гі ж.;

проявля́ть большо́й интере́с к де́лу праяўля́ць вялі́кую ціка́васць (вялі́кі інтарэ́с, вялі́кую ўва́гу) да спра́вы;

2. (занимательность, значительность) ціка́васць, -ці ж.;

де́ло име́ет обще́ственный интере́с спра́ва ма́е грама́дскую ціка́васць;

3. (нужда, потребность, польза) інтэ́рас, -су м., разг.; інтарэ́сы, -саў мн.; кары́сць, -ці ж.;

защи́та госуда́рственных интере́сов абаро́на дзяржа́ўных інтарэ́саў;

духо́вные интере́сы духо́ўныя інтарэ́сы;

в на́ших интере́сах у на́шых інтарэ́сах;

делово́й интере́с дзелавы́ інтэ́рас;

нет никако́го интере́са е́хать туда́ няма́ нія́кага інтэ́расу (нія́кай кары́сці) е́хаць туды́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

толк​I сущ.

1. (смысл) толк, род. то́лку м., сэнс, род. сэ́нсу м.;

ма́ло то́лку ма́ла то́лку (сэ́нсу);

что то́лку? які́ толк (сэнс)?;

с толком з то́лкам (з сэ́нсам, з ро́здумам);

бе́з толку без то́лку (без сэ́нсу, без ла́ду);

2. (прок, польза) разг. кары́сць, -ці ж., толк, род. то́лку м.;

что из него́ то́лку? яка́я з яго́ кары́сць?;

из э́того бу́дет толк з гэ́тага бу́дзе толк;

3. ед. нет (разговоры) гаво́рка, -кі ж.; (слухи) чу́ткі, -так, ед. чу́тка, -кі ж.; (молва) по́галаскі, -сак, ед. по́галаска, -кі ж.; (сплетни) плёткі, -так, ед. плётка, -кі ж.;

положи́ть коне́ц то́лкам спыні́ць ро́зныя гаво́ркі (плёткі);

4. (мнение, суждение) уст. ду́мка, -кі ж., меркава́нне, -ння ср.;

◊

взять в толк на цям узя́ць; ске́міць (сця́міць); дабра́ць ро́зуму, зразуме́ць;

понима́ть (знать) толк зна́цца (на чым-небудзь); (разбираться) разбіра́цца (у чым-небудзь);

не доби́ться то́лку не дабі́цца то́лку;

сбить (сби́ться) с то́лку збіць (збі́цца) з то́лку (з панталы́ку).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)