патро́н​II м (заступнік, апякун) Patrón m -s, -e; Gönner m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Патрон 1 ’апякун свабодных, бедных грамадзян’, ’абаронца горада, абшчыны’, ’адвакат-абаронца’, ’гаспадар фірмы, начальнік’, ’святы’, ’дзень анёла’ (ТСБМ, Нас.), ст.-бел. патронъ ’заступнік, абаронца’ (1556 г.). Запазычана са ст.-польск. patron, якое з лац. patrōnus ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 23).

Патрон 2, ветк. патрона ’гільза з капсулем, зарадам і куляй або шротам’ (ТСБМ, Мат. Гом.). З польск. patron, patrona ’тс’. Не выключана магчымасць другаснага запазычання з рус. патрон ’тс’, якое праз ням. Patron прыйшло з франц. patron < с.-лац. patrōnus ’абалонка снарада’. Этымалагічна тоеснае з патрон 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патро́н​1

(ням. Patrone, ад фр. patron)

1) гільза з капсулем, зарадам і куляй або шротам;

2) прыстасаванне, куды ўкручваецца электрычная лямпачка пры далучэнні да электрасеткі;

3) прыстасаванне ў такарным і свідравальным станку для замацавання дэталі, якая апрацоўваецца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

патро́н​2

(лац. patronus = апякун)

1) багатая, уплывовая асоба ў Стараж. Рыме, якая брала пад сваю апеку бедных або непаўнапраўных грамадзян (кліентаў 1);

2) гаспадар фірмы, прадпрыемства, а таксама непасрэдны начальнік у адносінах да падначаленых у многіх краінах;

3) святы, які лічыцца заступнікам і апекуном таго, хто носіць яго імя (у католікаў);

4) перан. заступнік, начальнік, гаспадар.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

нага́нный нага́нны;

нага́нный патро́н нага́нны патро́н.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зара́д

‘баявы снарад, патрон’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зара́д зара́ды
Р. зара́да зара́даў
Д. зара́ду зара́дам
В. зара́д зара́ды
Т. зара́дам зара́дамі
М. зара́дзе зара́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

патро́ннік, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

Задняя частка канала ствала агнястрэльнай зброі, куды ўкладваецца патрон¹ (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Patróne

f -, -n тэх. патро́н; вайск. патро́н, набо́й

schárfe ~ — баявы́ патро́н

blínde ~ — халасты́ патро́н

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

набо́й, -ю, м.

Зарад пораху са шротам або куляй для паляўнічай стрэльбы; патрон з такім зарадам.

Праверыць н.

|| прым. набо́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

патро́ннік, ‑а, м.

Задняя частка канала ствала ў агнястрэльнай зброі, куды ўкладваюць патрон ​1 (у 1 знач.). Рабінка, апасаючыся нямецкай пагоні, зняў з плеч карабін. Загнаў патрон у патроннік. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)