подбива́ ться
1. (набивать ноги) падбіва́ цца;
2. (входить в доверие) прост. падла́ джвацца , падлабу́ ньвацца, падла́ шчвацца, падлі́ звацца; см. подби́ ться ;
3. страд. падбіва́ цца; падшыва́ цца; падгаво́ рвацца; см. подбива́ ть .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Луча́ ць 1 ’яднаць, злучаць, з’ядноўваць’, славін. łąčac ’тс’. У іншых слав. мовах толькі ў прэфіксальных варыянтах. Да прасл. lǫčati — ітэратыў да lǫčiti > лучы́ ць 1 (гл.).
Луча́ ць 2 ’трапляць у цэль, падладжвацца ’ (Гарэц. , ТСБМ , Янк. 2, Дразд. , Нас. Сб. , Юрч. Фраз. 3 , Касп. ; мсцісл. , дзісн. , КЭС ), ’цэліцца, прыцэльвацца’ (ТС ), ’намервацца’ (Сцяшк. Сл. ), паст. ’штурхаць нагой’, лаг. ’улоўліваць’ (Сл. ПЗБ ), луча́ ці ’страляць з лука’ (Ян. ), луча́ цца ’трапляцца, здарацца, мець месца’ (Нас. , Шат. ; КЭС , лаг. ), ’сватацца’ (віл. , Сл. ПЗБ ), лу́ чна ’трапна, у цэль’, лу́ чны ’трапны’, ’шчаслівы, удачлівы’ (Нас. ). Да лу́ чыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ла́ та́ цца , ла́ тавацца , пала́ та́ цца ’лёгка нажываць, карыстацца чужым’ (Нас. ), ’жывіцца, падзарабляць’ (Юрч. ), бялын. ’пабірацца’ (Яўс. ), ’падстройвацца, падладжвацца ’ (Сцяшк. ), лата́ ньне ’карыстанне чужым, лёгкім прыбыткам’ (Нас. ), бялын. ла́ тыньня ’папрашайніцтва, падбіранне’ (Яўс. ), латаніна ’лёгкі прыбытак, лёгкія заробкі’ (Нас. ). Надзейнай этымалогіі няма. Паводле Слаўскага (5, 46–47), паходзіць ад прасл. lat‑ , якое мае значэнне ’схапіць’ (Брукнер , 307). Параўн. бел. латва , лацьвей ’лёгка’, польск. łatwy , łacwi , łacny , ст.-польск. łatnica ’сетка для лоўлі рыбы’, серб.-харв. ла̏тити ’схапіць’, ла̏hати ’хапаць, браць’, lȁće ’марна’, чэш. láce , lacný ’лёгкі, танны’, славац. lacný ’тс’, ст.-слав. латити ’падсцерагчы, злавіць’. Матцэнаўэр (LF , 9, 185) дапускае роднаснасць з лат. lēts ’лёгкі, танны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
schmí egen
(sich) 1. (an A ) тулі́ цца, гарну́ цца (да каго-н. )
2) (an A , in A ) прыстасо́ ўвацца (да пэўных умоў )
sich ~ und bí egen* — падла́ джвацца ; пакары́ цца, скары́ цца
3) (an A , um A ) прыляга́ ць (да чаго-н. )
4) (um A ) абвіва́ ць (пра расліны )
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
подстра́ иваться
1. (пристраиваться, строить рядом) падбудо́ ўвацца;
2. (в шеренгу, в ряд и т. п. ) разг. падстро́ йвацца;
3. (присоединяться к поющим, играющим) далуча́ цца;
к высо́ ким голоса́ м подстра́ ивались басы́ да высо́ кіх галасо́ ў далуча́ ліся басы́ ;
4. (приспосабливаться, приноравливаться) падстро́ йвацца; (подлаживаться) падла́ джвацца ;
5. (случаться, устраиваться) разг. склада́ цца, скла́ двацца; см. подстро́ иться ;
6. страд. падбудо́ ўвацца; падстро́ йвацца; см. подстра́ ивать .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
bí egen
*
1.
vt гнуць, нагіна́ ць, згіна́ ць
2. vi (s) зваро́ чваць, паваро́ чваць (напр. за рог дома )
◊ es mag ~ ó der bré chen* — што б там ні было́ , чаго́ б яно́ ні каштава́ ла
3.
(sich) гну́ цца, згіна́ цца
sich vor Lá chen ~ — ку́ рчыцца ад сме́ ху
sich ~ und schmí egen — падла́ джвацца ; пакара́ цца, скара́ цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дагаджаць , гадзіць, наравіць, ладзіць, падладжвацца , падлашчвацца, выслужвацца, услугоўваць, выслугоўвацца, падслужвацца, увіхацца; падлагоджвацца, выдыгаць, выдыгацца, удыгаць, падлабуньвацца, падлізвацца, выстачаць (разм. ), пад'язджаць, танцаваць, кадзіць (перан. ) □ насіць на руках, гладзіць па поўсці, хадзіць на пальчыках, хадзіць на лапках, рассыпацца макам, слацца лістам, падаць лістам
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)